O'Mulconry's Glossary
T.C.D., MS 1318 (H.2.16)
The Yellow Book of Lecan
cols. 88-122
8th century
[A]
[Col. 88] Incipit discrptio de origine Scoticae linguae quam congregauerunt religiosi uiri, adiunctis nominibus ex Hebraeicano Hi[e]ronimi et tractationibus, i.e. Ambrosi et Cassiani et Augustini et Eisiodori, Virgili, Prisciani, Commiani, Ciceronis, necnon per literas Graecorum, i.e. Atticae, Doricae, Eolicae linguae, quia Scoti de Graecis originem duxerunt, sic et lingam.
1. Abgiter .i. graece, ondī as abgitorium, quasi a. b. c. d. reliqua.
2. [Abb .i.] Abba ebraice, πατηρ graece, genitor latine.
3. Abacc .i. bec abae, ar is a n-aibnib bit, ut dicitur: Tuatha abacc usce uair gluair conanat in gach dail.
4. Aball ab Eballano uel ab Abellano Campaniae opido.
5. 6. Abrass ebraice .i. abra-ḟes. Abra .i. inailt, ut dicitur in Libro Mulierum abrae suae arindī foglennat feis lāmtoruid.
7. Abardall .i. abditum et dall.
8. Apstinit latine, ab apstinintia est.
9. Aebthae ebraice .i. ofaz aurum purum.
10. Abairt .i. ab arte .i. issī abairt doní .i. elada.
11. Accais a causa. causa a cassu.
12. Aicciucht .i. icht a n-aicci, ar is a n-aici bis an deiscibal do maigistir.
13. Aicce ab accula.
14. Accra .i. ai agarb.
15. Aicell .i. ai ⁊ ciall.
16. Aicnabsath .i. aicce ⁊ sath .i. praind fir opra.
17. Adae graece .i. gloriosus. nó adae ad dee .i. conuenit Deo gloria. Ni adae .i. ni ad dee. non conuenit Deo.
18. Adgudi .i. adas-gudi.
19. Adomnān ebraice, desiderabilis interpretatur.
20. Adaind graece. adande .i. capit .i. ar gaibid in tene an cainnil.
21. Adflait[h] .i. adas-flait[h].
22. Adbairt .i. ab aduersario.
23. Adgaire .i. adas-gair.
24. Adnacul .i. indnacul n-Adae.
25. Adrad .i. adoro.
26. Adfer (.i. eo quod adfertur) .i. taraic.
27. Adnai ais .i. adsena .i. quod ad senes pertinet.
28. Aess graece. illi [scil. Graeci] enim eoas dicunt, unde aetas latine dicitur.
29. Affact ab affectu [.i.] ōn athascnam.
30. Ai ab aio .i. dlomaim.
31. Aideg daig aie.
[Col. 89] 32. Aicdi ecci dome .i. aedificium.
33. Aicesin .i. uce indarpan .i. ni nat fire taisced diret nó labradh.
34. Aiged .i. ab agnicione [.i.] ōnd aithne.
35. Alainn ab yalin graece enim yalin latine. Alaind didiu .i. glainide .i. is glan duine.
36. All ⁊ alt ab altitudine.
37. allmuir .i. fri muir anall.
38. Alluth .i. fri luth anall.
39. Alla .i. ab alligatione equorum. Sic alcheng a ligando arma.
40. Amrae ō uerbo ammiror .i. adamraigim.
41. Amar ⁊ amrath ab admiratione.
42. Amarc .i. ab amurco .i. fex olei [Isid. Origg. XVII, 7.69] .i. aní imbi brec, nó amarc sin amail in descaid bis fo olae.
43. Ambur .i. ambo ⁊ ora. nó inmi a or.
44. Amald .i. a malitia.
45. Anches quasi ancepts .i. cuntabairt.
46. And endaos gach intus, unde dicitur ann.
47. Annag .i. non bonum. dag .i. bonum
48. Ander .i. mulier .i. ni der ni hingin. nó ander .i. anfer .i. ni fer acht mulier.
49. Apad graece .i. apodos .i. redde (.i. erned) interpretatur.
50. Apur .i. a puero
51. Apprinn graece aporea i egestas latine dommatu .i. is dometu na dernad
52. Ar ab aro uel ab aruo unde arbur .i. ar-fēr i ḟēr mbroga.
53. Arge graece indolis interpretatur indili arindī lossas indile.
54. Aire ⁊ arae .i. ab auriga (i ō odaig), quia scindit auras amail remetet ara choimdid remeteit aire arbar
55. Art .i. potens, ut dicitur domemaid art uasal .i. deus
56. Art ⁊ anart cruaid ⁊ maoth.
57. Arg fiann .i. tiachar, ab Argis i ō Grecaib ar febus a n-ōcc.
58 Aruss quia in arvis fit.
59. Asclang ab esculo .i. genus arboris.
60. Aurtag artiloi graeco, feriae interpretatur, .i. fēle, ar nī bī a n-uathad.
61. Assa graece, placeat i tolltes (?). Ansa non placeat.
62. Aisne .i. indeb.
63. [Astal ab] Astilia .i. slisen.
64. Aisti ab astilis ō slisnib corthaire.
[Col 90] 65. Ass ab asso i ō funiud ar is aun āsait clanna in terra intan nodaguire sōl
66. Aslinge .i. absque linga .i. cen berla nó tengaid.
67. Augra .i. ag-rē i ré n-āga, ar is tosach n-āga iud augra.
68. Athal .i. au-dall .i. bodar
69. Athaile .i. au-daille i nī cluinethar.
70. Airbri .i. fri Bri Eli anair.
71. Acallaim i a salutatone quasi ascaltain
72. Adas quasi ad-as quod ad uisum pertinet.
73. Adall ab adult[er]o.
74. Adaltair ab adulterio.
75. Aer ab erumna i ō athais nó area, quia scērt[h]ir aiged intī aorthar and. Area dicta est eo quod quadratur
76. Ag ab ago i ō agh.
77. Aile .i. ō ailchib
78. Airidhe .i. aurshude
79. Aimind i amoenus.
80. Aíne .i. ieiunia. ieiunia enim est tenue intestinumm [v. Isid. Origg. VI, 19. 65].
81. Airideog .i. ar deog.
82. Ach .i. interiecht galair.
83. Allis ab alimonia, ut est beir allis n-aidchi lat.
84. Amae .i. a (nō o) mei.
85. Amen ebraeice ammonae .i. fidess. Amen uere fidelitas.
86. Anae graece .i. sursum, unde dicitur an. Anōs datur feib ⁊ ana caich, quod indicat nomen hominis .i. antropus .i. suas-deicsid.
87. Aninae .i. dapes, unde anae.
88. Anim graece animos, latine uentus vel anima.
89. Anapar .i. non puerilis.
90. Apolis .i. perdis, unde aplts.
90a. Adart .i. dā cloich, ar ba hē bith fo cind apud ueteres.
91. Artēne. lapillus.
92. Au ab aure.
93. Ass ab asabula dicit Platus.
94. Atenn graece. ramnum latine, unde aten apud Scotos.
95. Aed ⁊ tnū ⁊ smēr ⁊ bōtt (.i. beo-ait) ⁊ tene, quinque nomina ingnis.
96. Astal .i. gai liubuir .i. assaite a dul, ut dicitur: astal amra ūas duillind .i. slissiu amra.
97. Amnas a graeco amnestia .i. obliuio peccati (.i. nempecad).
98. Andoin a ebra, ecclesia a greicc, conuocatio a laitin, [Col. 91] comtogairm a gaidelg.
99. Aimenn .i. tulach, ut est aimend ceniuil.
100. Adastor .i. comsuidiugud o ilrannaib uil and .i. ad ⁊ eist ⁊ or .i. adh ondí as adus ⁊ eist .i. ech ⁊ or .i. mong .i. comad si moing in eich sechas imo cend.
101. Aire .i. cora eisc, ut dixit aire ēisc [ḟlatha].
102. Aidech .i. cumal nó fiach slān do lāimh rathe .i. aidech sies teora aidecha ina baos ban-apad.
103. Arfeith .i. airitiu nó lesugud, ut dicitur: arfeith cend a memra.
104. Andred .i. ainmin tíre .i. ni trēn fri clanna gan arba.
105. Anmain .i. anacul.
106. Ainmesc .i. ni imḟulaing mescce.
107. Anfen .i. ingnad, ut est fri fail mīl móir ni fodma bronda anfen.
108. Aiggen .i. cend, ut dicitur:
Bracan claon
sadaill for sid for druim eich.
is mac Luigne nocha n-uil
cé ní tucuis agen neic[h].
is fodbech sēta fo mil
109. Aurserba .i. gat nó mugud.
110. Ais .i. abann, ut dixit in file:
Mac Conaing cosnamh fris
ni ais tenid na midhnais
cene snigess snechta finn
fidba for lind latha lais.
111. Aran ebraice sublenis.
112. 113. 114. Anna andon grace, cubi[t]us latine .i. righ. Ancella ondī is anda is de issberar and chain duchain ar muime. Anna didiu righ, arindī folongat na mnā cach altrom fora rigtib
[B]
115. Bacc a baculo. Baculus a Ba[c]cho (.i. ō Liber pater) repertore uitis.
116. Bái chái .i. ille innond oc meircit abaia graece a baiolandis commercis (.i. onaib contrardaib batis i morcuirtib).
117. Bag a bacho .i. on dāssacht.
118. Baeth .i. faoth quasi fatu[u]s.
119. Balc graece balanin .i. grande.
120. Balb a balbo.
121. Blathach .i. graece playtoc graece diuitiae uel a platea .i. latitudine.
122. Bran (combrec) .i. [Col. 92] fiach. Brancos enim graece guttur latine, ar fairsinge a bragat.
123. Brāth a bratio, ar is ed būaid dēdenach bīas .i. lāithe mbrātha. Bratiium didiu mind doberar for cend mīled iar coscar: sic breth brātha iar forcinn gnīma cāich.
124. Baræ graece barones mercinari fortess dicuntur. Broc fochracæ didiu in bari, unde dicitur bare buri.
125. Brathchai .i. bretho Cai, ainm aicepta bēlri.
126. Brat graece brath in lamminas a tenuitate.
127. Brachtrad a braca .i. ētach. cumair, ar nó cluichigtis ōcbothae ⁊ nó lingtis in braccis.
127a. Basc a fascia.
128. Baslic .i. rigdae, basilion graece, rex latine, unde basila .i. relci, ar batar ríg tantum nó adnaictis intib.
129. Bas ebraice, tribulatio uel angustiae uel more latine.
130. Bé ebraice, mulier latine.
131. Bē carna .i. bean coigir nó seisir, ar is carnd dia raibet .u. clocha nó a sé and.
132. Bé Nēit .i. (man. rec. euit l.) Nēit nomen uirí. Bē Nét mulier eius .i. ba nemnech ind lanamain.
133. Bec .i. iec ebraice A. paruuss.
134. Bel a bello .i. ní tet inibel. Bel ebraice os giun, ut est Belfegor .i. os pellicium.
135. Belene graece.
136. Bend a pinna muri.
137. Bennacht a benedictione.
138. Beo ab eo uerbo quod uenit ab es.
139. Bergg .i. bē 7 arg .i. fer banuagrag, nó bis argutus
140. Bēim graece bemandro .i. pasus. bēim didiu .i. cēsad nó foditiu.
141. Bretnas .i. brat-nas, arindí aranaisc brat.
142. Bresta ebraice, bresith Genes, bresta didiu cenēlta nó caom nó griandæ.
143. Brecc graece brecetos .i. pluuia. din breccad dognī a flechad. vel a frequentione (.i. ō minci).
144. Bet a betula (.i. virgini siue cusdos) .i. ara minci pudrae do mnāibh.
145. Bī a pice, vel a pino lignum.
[Col. 93] 146. Bi a uerbo fio, fis, fit.
147. Bidba graece, bidbthonatus .i. bis mortis .i. fer adroilli a bas fo dī bidba sin.
148. Bibsach .i. bibasach .i. ro bāsaigestar fodí.
149. Bil .i. o Biel .i. dia idal. toicteg saide co n-ataithe tene ina anmaim i taiti samraid dogres, 7 do aightis cet[h]rai eter in da[a] theinid.
150. Beltine .i. tene Bil.
151. Bir a ueru.
152. [Biad] Bia graece, uis nert.
153. Bind a pindaro .i. cruit.
154. Bri mag n-ísel, a breuitate, ut Bri Cobthaig Coil .i. mag inna biat slēbe ardae, acht talam cumbair ísel. ut dixit: ised campus quod breuis sit pedibus, nec erectus ut montes, unde graece pedon. Cam enim breue dicunt, unde campus, conid bri a breui. Hic dicitur is heim anim do brib donanic Diarmit bribb romboth fris .i. cumbair.
155. Brigach .i. mbruigech.
156. Biad .i. sath.
157. Bi .i. praind.
158. Brind a uerbo frendeo, ar nī labrad reil vel a bruto eloquio.
159. Bri 7 rethor .i. breuis 7 orathor.
160. Briathor insce apud Eoles.
161. Bō a boue .i. is coitcenn aní as bós, ut est duo juga bouum. non enim uaccas dixit.
162. Boce graece boccones stulti homines.
163. Bodar apudore .i. lind cluas.
164. Bol a polcro, quia non pulcer, sed polcer antici dicebant.
165. Broc a braca .i. cumbair ētag, unde braccille.
166. Broc .i. ieiunius .i. ni failte nach nguirt.
167. Brōn .i. a fronte, ar is for ētan bit[h] aithgne mbrōin nó fāilte, ut dicitur: imago quaedam animi mentis motum specīe sua exprimit, dum uel l[a]eta vel tristis est. [Isidor. Origg. XI, 1. 35.]
168. Brōn .i. prono graece, dolens, unde brōn.
169. Bure buris est pars aratri a quo bure.
170. Buden quasi poden, pos enim graece pess interpretatur ar is for cois bis in buiden.
171. Buidhe [Col. 94] nó boide graece bo .i. laus .i. beirid buide .i. moltair.
172. Buile graece bole iaculum airchor.
173. Bun .i. fun .i. fundamentum.
174. Bruth a bruto.
175. Badud ondī as batailia .i. gimnasia .i. nochtfrecorthid cēill.
176. Beillicht .i. icht beille .i. gnīm tróige.
177. Braccrad a bracca .i. on lāim.
178. Bertrach .i. oire tromm nó fi[d]chell.
179. Bairesc .i. forcend mbrātha.
180. Blūsair .i. nuall ardegóir, ut dicit Flann:
Uisce sle'bi nīmsāsa
coibche co ngeire n'g[n]ūssa
deog daini duind techtus blúsair
bes lūsair ceinib lússa.
181. Boirend .i. borr-ond .i. clock mōr.
182. Baslec .i. a basilca graece, eclesia latine, tec[h] ríg nime.
183. Blinn auga .i. dallsuilech in linga Galleorum.
183a. Berr .i. gach ngairid unde est berr gach beoluig ben.
184. Berrad .i. ber-fuath .i. beirid de in fuath roime.
185. Boarucht .i. banda cétguine.
186. Bladrad .i. buidred.
187. Billōg .i. tiag lobar.
188. Bres .i. do bruinded.
189. Bergna .i. nomen do Boin[d].
190. Brasach .i. bras-ōach .i. ōa mōra let[h]na le.
191. Birra .i. in cell, for imad tibrat innti.
192. Brabluaisc .i. folt, ut dicitur: forfagaib brabluaisc in Lēith Machæ.
[C]
193. Cath ebraice cades .i. sanctus.
194. Ca[th]al[ac]dæ 7 catlac graece a cathoilico.
195. Ca'll [leg. Caill] .i. crannæ. kalo graece lignum.
196. Caech a c[a]eco.
197. Callaid a kallido.
198. Clam .i. occultus, ar doeim in gainem a chorp.
199. Clann a glande .i. torad craind. sic is torad [duini] oinchlann.
200. Cáin a canoine .i. regula.
201. Caín graece cai .i. coma (.i. mong) nó barr, ar issed is aillem in barr ildathach in talman.
202. Cāinti a cane .i. o choin, ar is anble 7 aursaire a ndan dib līnaib.
203. Caint graece cantabato .i. sentes [Col. 95] .i. deilggi, unde dicitur: foruirmed caint meblæ fair .i. conguin 7 rinni de aliquo.
204. Cannac a canna, fid bīs il-lāim.
205. Camm a cammpiclo .i. ō cecht arathair.
206. Camm teined a camino ignis, ut est sa laidin.
207. Crād graece cratai dirae mucnai.
208. Crābed .i. adfeid crau imme ar Dia. crau a granata .i. ō fuatlaig .i. dognīthe crau leosum imon adnacal co cend mbliadnæ fria thalmad, conid de ata "bliadain crúi", ut dicitur:
Cro cuil im Chellach i foss
bachall do dim acam coss.
209. Crann grande i condulg losa talman uniuersi.
210. Cath a catho graece, unde dicitur catholica .i. uniuersalis.
211. Cat graece catos dicitur ἀπὸ τοῦ χάζεσϑαι. Nam tanto acute [cernit] ut fulgore luminis noctis tenebras superet.
212. Cartad a cartos ł acaros .i. scopae.
213. Cepoche .i. graece cae 7 bo .i. laus . ba ed asberthe . caebo cæbo . ro druailled iarom conid cepoche 7 molad iobbó .i. iobo do Ioib, ar ba omnipotens léosam a ngeintib in t-idol sin. O ro cantae didiu in turem frisngaired in chlas dicens caebo caebbo iobó .i. molad do Ioib . acht is [in]gen Iepte cēta-tosceoil ingena oc duchann la Ebru ō dindgnu do dingna. Nó ceo-Bachi .i. di[a] fīna, ba hē sollaman Bachi leosomh sammon antan as abaigh an fin. Ceu-Bachi dursand a Bachi, nó amrae sin, a Bachi.
214. Cēte .i. a coetu. Vel quia ibi cito equi currant.
215. Clae a clepio, ipsa enim leuat clepium ensem faretrum et reliqita honera ut [sit] hexpedita dextera ad agendum.
[Col. 96]
216. Clērech graece, cleros sors, quia de sorte dictum est [v. Isid. Origg. VII, 12,1].
217. Cend a uerbo graeco .i. gennome .i. nascor, ar is ball cētageinit[h]er, quia foetus a capite sumit exordium, unde et in auium foetu primum oculos fingi in o'uis videmus. Cend fo chonduala .i. na fathe
218. Cen mo mair .i. cen a cena, mair uita, ut dicitur mair im beo .i. im beo im bethaid. Cen mo mair didiu .i. is fleth mo betha.
219. Ceu graece cens .i. nups, unde bith cē, quia incerta et mobilis est.
220. Cit .i. ouis, unde citen dicitur .i. agnus.
221. Cīch .i. χῑχι grég, luib asa taet ass.
222. Cerd graece cires .i. manus, unde cernach .i. buaidh lām dicitur, ar cach dan dognīat lāmhæ is cerd dongairther .i. lāmdae.
223. Certe a certera [leg. Crethir a cratera?] .i. phiala messar.
224. Cet a cetu multitudinis.
225. Cimbith .i. a cimba .i. ō nōi enseche indi fri bās no longuis.
226. Cimas a cima .i. im[m]echtar lignorum.
227. Gin a cinire, ar no loiscthe nech donogbad olc. Nó cin graece cindo periculum.
228. Cin memraim a quinque, ar it cōic stuaga a techta.
229. Crith gablach graece crisis .i. iudicium, nomen aiciuchta bēlrai.
230. Cobag .i. commæ . fag . fag graece .i. comedere .i. ro lecedh fag fae.
231. Codal a cutilia .i. a pelle, quia cutis cutilia cuticula sit.
232. Col .i. a colpa, non culpa apud ueteres. Unde coluind dicitur.i. a colpa.
233. Colced a culcita.
234. Commos .i. a compos graece .i. potens.
235. Coem .i. comes .i. coemtechtaige rīg .i. nī bī fer dond [Col. 97] rīg quam illi . unde caem dicitur.
236. Conn a conta contum acuta rotunditas . is ē in condnach intī techtas rinn cēille . a quo cond condfæ condulgg cundil dicitur.
237. Coe graece .i. m[a]eror.
238. Cinoth [Isid. Origg. VI, 1. 8] .i. lamentatio coiniuth.
239. Conar .i. cen fēr. nó coi en-fir. nó cin a ūr.
240. Coniortos graece puluiss.
241. Corn a cornu.
242. Collud graece cholos .i. clodus .i. losc, ro collad .i. ro bacad.
243. Coscath .i. gō-scath .i. nī hē a airdiugnd diles.
244. Coisil .i. consilium. ut est nī rath a coisil.
245. Coscur .i. gu-scor.
246. Coss a cespite .i. ō eirptiud (.i. ō erlonn). Coss latine cosus .i. cos bruinde.
247. Cotut .i. a cote [.i.] lie forcid.
248. Coairt .i. cōir dō fert. Esfeirt .i. ni tualaing firt. [See infra no. 438.]
249. Cuad .i. fid cua nó cados graece uas ui'ni'.
250. Cuthar .i. alair i cut .i. ni iter ilib.
251. Currech a curribus.
252. Coseus graece contumax .i. coss a et 7 coss a teg uad.
253. Cuæ graece chaos.
254. Cule latine colina idem et cucina cucend.
255. Cūl a collo.
256. Cluain a clune .i. o chuchu,
257. Cutal .i. a cutilia .i. ō leidb .i. nī mā a brig quam ledb de cute.
258. Cuit graece diuisio. cote enim diuidere.
259. Cumrae a cocumere [v. Isid. Origg. XVII, 10. 16].
260. Culend .i. gu-lenis .i. nemshlemon.
261. Coirm a corimbis uiniae. vel a cervisa.
262. Cumtag a compto.
263. Cus ferna .i. cach cosmail, is maith dia imrad.
264. Cuifre .i. conircli nó comsuilge, ut dicitur: muna som dō [a cuifre .i.] a conaircli.
265. Cacht .i. cumal .i. bantraill.
266. Carrac .i. gor-sec, 7 gor gel isin combric. nó carn-sec hi.
267. Cerchuill .i. cruind comet, cer .i. cruinn 7 cail .i. lebaid nó comet.
268. Cuthal .i. tlaith, ut dicitur:
Diam cuthal croide tlaith
ro[m]muchad for morthuind muaid,
matin mir dochōid ba moch
graigh Meic [Col. 98] lir tar loch fotuaidh.
269. Conoel .i. ben tet a conrecht.
270. Clen .i. cen [cech?] toil.
271. Coige .i. feoil.
272. Crothal .i. croth u'ali .i. noall dogni'ther og crochadh.
273. Crumall .i. faobar.
274. Cuimlecht .i. cen [leg. cech?] suilig.
275. Coindelg .i. comaid da bra'thar for aon forba. Coindelg .i. commaith, ar nī fetar cia de fofuigebad alaili.
276. Clō .i. gaoth . ut dicitur: Curchān tar sāl septais cló .i. setis gaoth.
277. Cribus .i. muc, ut dixit: cribus mara talland tair.
278. Cetnait .i. caora.
279. Cadhla .i. gabar.
280. Cusal .i. rinde.
281. Coicill .i. imrad, ut est [i mbréithir], a coicill, a ngnīmh.
282. Clumad .i. doch[t]ad, ut dicitur. baeth cach [cor] clumtar cetharchataib [leg. cetharachtaib].
283. Cam a camino ignis .i. ō sum.
284. Cruma graece, immunditia latine, inde cruim.
285. Craibechan .i. cara bechan .i. feoil min nó bec, nó cara dona bechanaib .i. dona lenabaib, quia est bechan becc .i. lenab.
286. Camcomla .i. baile sēnta lasna geinti a comruiced diass.
287. Clann quasi glann a glande, amal is torad in dercu is torad in duine.
288. Cai graece uocacio . inde cailech.
[Col. 99]
[D]
289. Dagh .i. bonus uel piscis.
290. Dagdæ .i. dagh dia.
291. Dal a talione .i. ō eruic. quia taliter mordax .i. ignis quiss patitur qualiter fecit. Talio enim non solum ad [in]iuriam referenda[m], sed etiam [pro] beneficio reddendo ponitur: est enim communis sermo et iniuriae et beneficientiae [Isid. Origg. V, 27. 24]. Dal didiu arindī asrenar do cāch iarna ngnīm indi 7 arindī dondairic cāch dia leith indi.
292. Dal dige a dalo .i. seol bec bīss i mbraine muircoblaig. nos dali iarum in tonn imbi, ut Isidorus [Origg. XIX, 3. 3] dicit: Dalum minimum uelum ad proram defixum. Nó dail ebraice dalilia .i. sithula .i. sithal.
293. Dama ebraice dama enim tacens interpretatur: fer fordaim eo quod tacet.
294. Danæ ebraice iudicium, ar fofuapuir in danae a comland conrucæ Dia breith etorra.
295. Dramun graece uerbum, drame cuirre. dramun didiu ni dognīther for rith.
296. Debrath ebraice, brath loquella. debrath didiu dé-labrath.
297. Deithiten graece dietan .i. obseruatio legis et uitae .i. airchisecht cuirp 7 anmai.
298. Dedil .i. cen fedil. Eocha Feidlech mac Finn cēta-toscel fedli do comrac la cethrai, arnabtis comgithi. fedli .i. fid leo, dedil cen cuimrech.
299. Dētan .i. ó dētaib dorrala dētan fris .i. fiacuil.
300. Dibel .i. dimeltae .i. nī buithe in bello, nó cen beula.
301. Deil 7 deilm 7 delb graece .i. delon .i. manifestium .i. nī is follus .i. solus.
302. Debuid .i. ondī as deuotio .i. maledictio.
303. Dech graece, deceos iustus.
304. Delchet a delicio.
305. Delb a tela .i. o figi.
306. Dēr graece dero cedo assurg. ar is esurg[un] cride imefolngider.
[Col. 100]
307. Deissi graece dexia .i. dextera.
308. Discidium .i. desiscens .i. desoscians.
309. Dibergg .i. di-bi-arg .i. ni la laochacht adrīmt[h]er ut arg fiann, ar nī bī i cōir laochachtae diultad Dē 7 giallnæ Demuin.
310. Dibech graece difa .i. sitis, ar is fa sainti in dibech. Aliter dibech .i. nī in fiaich, ar in fiach dia fagba sāsad congair a cēle cuige, unde dicitur: is fēlithir dubēn: non sic in dibech. Nó ni-bech, quia apes in commune uiuunt.
311. Dibell .i. ni inbrithe in bello, nech na dichet didiu i cath dibell sin .i. ro scaich aire. Di enim scotice aliquando ualde significat. [Cf. Isidor. Origg. X, 76.]
312. Digass .i. di-chois .i. nī indola ulæ do chais.
313. Dignas .i. nī ingnas ē.
314. Dian graece anser quid uelocius aue illa?
315. Dulbair .i. cen labrad.
315a. Digres .i. sine gressu.
316. Diaisc .i. nī assa aise nDē.
317. Doich a uerbo docho putto.3)
318. Doer graece doriforas .i. satilitess.
319. Dolb a dolo.
320. Daon ō dun .i. terra, arathar fri don, gortt for don. unde ebraice adam .i. e. terrenus, et latine homo ab humo dicitur. Doen didiu 7 duine ō dun .i. ō thalmain, is de forcoim-nacuir, is inn adcuirethar. Dun graece dún amnis .i. uires interpretatur.
321. Domaincheass ainm do boin .i. dam-manchess .i. mainchess bō, ar is cotcend do ceniul a mbos.
322. Dobail .i. cen bail.
323. Duas .i. dós graece, tinnscra .i. tinde argit 7 escra.
324. Duli .i. duleo graece, seruio [latine], duli didiu fognamthide.
325. Dlugh .i. acobar.
326. Durnaisci .i. grēscu nó escus nó urlato, ut dicitur: Durnaisci dailemon.
327. Deistiu .i. fuidell each raota nó iartaige clainni, ut dicitur: Mad deistinaib athar aon dan ara fen fergnima .i. mad ed do claind [Col. 101] nama doruaraid ann ingen aurfaomaidsi gnīma a fir.
328. Dimelta .i. nī fiu a fomailt.
329. Daithen .i. soillsi, ut dicitur: rogab daiten (.i. solisi) guth alla.
330. Dorbcas .i. debaid nó dormaineacht.
331. Ding .i. decmaic.
332. Dath .i. uair, ut dicitur: dath nó molfa mēd mo neirt.
333. Daim liacc .i. tegduis cloch.
334. Diuchlither .i. cendaigther.
335. Dinim .i. mebal nó aisc, ut est: ni ba dinim .i. ni ba mebal.
336. Dee .i. screbal.
337. Dag .i. ingnis.
338. Discell .i. debaid .i. ciall dis.
339. Diubrudath .i. dibru æited [ni argairi] broc debta.
340. Doglus .i. droc[h]soillsi, iarsinni dobeir nech in cuma 7 in mbrōn for a sūilib.
341. Deor .. .i. comtrom, ut est: ni faom diubairt deor ... br ...
342. Droibēl .i. ech Degaid maic Sin, unde dicitur: druim nDroibeoil.
343. Dall .i. tall a talpa.
344. Didu graece dodis fortis.
345. Di'l a uerbo deleo 7 deleo mortifico.
346. Druinech a nomine dorco .i. uidens, unde; dicitur derc.
347. Doel a graeco dilos formido. inde delifón .i. formido.
348. Dibruted dibru ait ed. nī argairi in mbroc detba [leg. debtha].
349. Druimden .i. in firmuiment, unde dicitur: breth ruc Diabul os druimden.
350. Droch .i. roth carpait, ut dixit Mor Muman:
As annam iar n-imrim
iter Caisil ocus loch
inad atend findabrach
feras ainran frim da' droch.
[E]
351. [E]ces graece icessia .i. princeps interpretatur .i. guide, is ē an t-aes cerdd[a].
352. Eiblinne .i. dux la maccu Miled.
353. Éc .i. eclipsis graece, mors interpretatur, ab Hecate regina inferni. Vel exitum .i. periculum. nó eci.... infirmitas.
354. Ecal .i. cen gail.
355. Ecad .i. saith ēcca .i. biad n-ēcca .i. pisci.
356. Eccell .i. ci'all ecca.
357. Ecndag .i. nī d(a)g .i. non bonum, quid peius detracere?
358. Ecundail .i. (ni cund)ail.
[Col. 102]
359. Eclas .i. eclosin graece, congregatio [latine], unde eclogae .i. congreccationes, quia uenter congregat cibos.
360. Eclaiss graece ab eclessia .i. conuocatio .i. conuocare ad homines, congregare ad greges pertinet.
361. Ecnae .i. eo-gnoa. graece eu .i bonum, gnosia .i. scientia. Ecna didiu .i. fis cain sainemail.
361a. Ecne .i. echiniuth. nó ō ēcad cach airchis ēsc is ēcad.
362. Ecrite .i. nī cairte.
363. Ecen .i. cin ēco.
364. Ecmalt .i. ní comailt.
365. Echt ab actu.
366. Ech ab equo.
367. Echtrant ab extraneo.
368. Echtach quasi nechtach aidchi. Haec sunt cognomina Bachi νυχτέλιοϚ quia noctu celebrantur sacra eius. Electius a loco iachis, hoc est a clamore. Echtach didiu ar is i n-aidchi foluatar, unde echtlann dicitur. Echtcha hominum abiectione .i. ō innarba feda. adarbetar a cain 7 a rechtgi echtca sin, unde echtbran, echtgal.
369. Eochur .i. eo nī is direch, cor a curvo .i. crommdiriuch ind eochair.
370. Ed ōndī ass id.
371. Edom ebraice sanguinius, quia in sanguine uiuit vel edoni (?) ar edend: intestina uivit.
372. Eden[n] ab [h]edera.
373. Eder ab idra .i. aqua.
374. Effainn graece ab eifonia .i. bona uox .i. is loreffainn Moreffainn. unde efnae dicitur mulier uocis bonae.
375. Egem, egemon graece, dux latine, quia est uox ducit omnes quo uadit. Vel ēgem ab ega .i. capra, quia clamat in morte: unde dicitur Egium mare .i. di labrai thondi Namm inter Tenedum [et Chium] saxium (est in) mari simile capre, quam Graeci egam dicunt [Isid. Origg. XIII.16. 5]. Egeas quoque de capra nominator.
376. Ell graece elloys intrinsecus interpretatur, unde ellag tire .... ds. .i. techt intiu. tellag 7 iallag de hoc dicitur. ell didiu .i. intus ... ae ... so ... ae ... unde ellag 7 ialag de homine dicitur.
[Col. 103]
377. Eluuth graece a uerbo elbo .i. dessero.
378. Ele graeco elon olium, ar is de dognīther. Siue elimon .i. misericordia.
379. Ellam .i. al-laim 7 nī for dail.
380. Elo .i. ō aul .i. mūr dorōnsat gentiu, unde Fid elo, Loch elo.
381. Elæ auis, q[ua]si olo .i. totum, quia totus albus. nullus [enim] meminit cicnum nigrum. [Isidor. Origg. XII, 7. 18.]
382. Elg ebraice possessio est diuisa, unde Elg nomen Hiberniae quia possessio est et diuissa ab Eorapa. unde elgon .i. guin Elge .i. guin do tuaithe 7 do cairte elgon. 7 elgonach uad.
383. Eine o iallaib en. ubi morantes (vel gnantes .i. gēissi) morantur.
384. Eala ebraice elom exercitus.
385. Elit elifia graece ceruina interpretatur.
386. Eler fer Elæ, unde Elerān.
387. Ele nomen mulieris, inde hEli.
388. Emuin .i. eo-muin, eo rectum uel bonum. moin a monte. Emuin didiu slándīrech.
389. Æm ebraice emi campulus uniuscuiusque ferri interpretatur terribilis quia tra[h]ent arma.
390. Eim ap ema graece, ema sanguis, quia phlegmata frigida colera calida sanguis temperatus. Is eim lim didiu quicquid temper[i]em praestat.
391. Emon airchitel, ar it cosmaili a dā lethcomarc. unde anamain dicitur .i. nī emon acht is ceat[h]arreig.
392. Emmun ab [h]ymno .i. laus.
393. Émer .i. ni glē. merum enim graece purum, u(nde) meridiess [Isid. Origg. XX, 3. 3] .i. is ēmer [in cloch], nī find in cloch.
394. Eimi .i. ab emind .i. interiectio crepantis.
395. Enn ab enn .i. interiec[t]io osten[den]tis.
396. En ebraice enean .i. nubess, quia sicut nubess uolant auess. Vel eoin ab eona .i. columba adroille conid a ainm fil foraib.
397. Ennach en nocenss ar is donad a smir.
398. Encuir graece fossud, 7 encoire enim graece auess quae manet in locis suis, unde enchuir 7 encorach dicitur duine fossad fo craeph.
399. Ennac ab innocente.
400. Engach .i. en-guach .i. duine labar-guach.
401. Enach arindī bite eoin ann.
402. Ena a uino eno enim graece. uinum. Eno [Col. 104] furibundus et reliqua. ruiced for cech lestar imbi lind messc condat ena dicuntur. unde enag .i. ian nige. 7 enene. 7 englass.
403. Enech ebraice .i. enee portio, ar issi rann i ta fodail na sians hi facies. Nó enech é-nech, ar is a gnuiss rofintar in he ba na he, unde dicituinchuban .i. enchaib ban. ar argaibtiside enech iar cech mebuil chetni. Graece quoque enos species interpretatur, unde eneclann i ndilius, enechtres i n-indilius. dede, quia dat caem a enech quam homo olchena, 7 ara nemrenar enechcland, ar is i n-inchaib atat na cétfaide .i. uisus gustus auditus odoratus tactus, 7 issé ball fo a taet imdergæ sech in corp olchena.
404. Eoi ab Eoliss .i. Graecis .i. propria hereditas eorum. Unde eol 7 aneol dicitur, eola aneóla. Vel eol ab Eolo qui deus uenti dicebatur s7 insolas Eolocis. Varro autem dicit: Eolus rector fuit istarum insolarum, et quia ex earum nebulis et fumo futuros praedicabat flatus uentorum, ab imperitis deus uenti dictus est. Eolus didiu quia recte flant venti.
405. Espoc graece fordeicsid.
406. Epistil ab epistola.
407. Epit epi super. epet didiu desuper petit.
408. Epert graece ab epe .i. dic.
409. Eir graece ondi as heros. eros aliquando vel dominus, aliquando sacerdos, aliquando uir fortis et sapiens. Cum adspiratione "dominum" dicimus, per e solam sacerdotem,cum diptongo uirum fortem. Eir didiu trēnfer, unde eroicum metrum dicitur, quia in eo uiri epei celo digni propter fortitudinem [et] sapientiam discribuntur. [Isidor. Origg. I,38.9.]
410. Erreg .i. eirr-seg, ar is hē is tresam di segib. Erreg eitni berthæ [leg. berte] trēnfir ar niurt.
411. Eraim rēim n-erreth nó trēn-imrim. Nó er .i. sol. rēim o turgbail co fuineth.
412. Ere .i. ondī [Col. 105] as eris .i. tollis. Ero graece tollo latine. Erate tollite. Ere uadh.
413. Erge ab erga .i. opera uocant, unde erge 7 ericus, unde inergia ēnairte, quia non potest operare. Er autem ebraice uigelans, erge uad 7 ergbāl.
414. Erc 7 ercnes choritritici (l. cuidmide), unde erc (.i. brecadh) 7 ercnes.
415. Eraic graece erciscunda diuicio communis rei.
416. Eriu quasi Hebriu, ab Hiberia, hoc est ab Hispania, ar is di is nessam 7 is ese rogabad. Is cian ria n-Eiber mac Miled ro hainmniged .i. ō ros-gab Partholon 7 Nemed, Gand 7 Sengand.
417. Eraind .i. fir Erainn, ar it é rogabsat a cētleth di Erind. IT hé Darfhine insin .i. fine Daire Doimthigh maic Itha maic Bile maic Bregainn. Ainm doib iertain Tuatha Ier .i. is diib Eterscél mac hui Ier 7 Conaire 7 Cūrói. Batar diib rīgh Muman ria n-Eoghanacht.
418. Eirbe .i. ab erba .i. a uerbo. arindī conói fēr, ar is erba uocatur tosach na cland.
419. Eres ab eresi .i. electio. Vel eres ab erison .i. certamen .i. cathugud fri hiris an eres.
420. Ernmein .i. mein eirnd oca chomailt co cloich.
421. Ernam .i. iarsnim nó iarsnam.
422. Eirmed quia res aridas semimetitur .i. tīrimmedh ...
423. Era .i. ni tugais nī do neoch gen bai .i. nī eire .i. eræ enim graece tollo, era didiu non tollo.
424. Eirbire didiu .i. aer-breit[h] aor-baro ar [amail] dorucastar 7 dofuarcar al-lār n-athæ, sic aiged indī aerthair. Eirbire didiu breth aeire.
425. Erb quia solis erbis pascitur.
426. Eridhe .i. irsuidhe.
427. Ess ō eistin cene imme nessamar cech lind is ess a ainm, unde escræ ō ess 7 ære unde dalem unde ess aqua quia estuai .i. fervei, 7 escibi unde escibul. unde esconn [leg. escannj o ess 7 canda .i. canda lem.
428. Escara .i. nī cara, cara a caro.
429. Eslabar .i. slabrad oss. labar .i. cumang. eslabar didiu fairsing [Col. 106] obronnad. inde gigas dicit dith slabre slabir coindith (comdith?).
430. Essad ebraice esda enim miser[i]cordiae. is esad is cride dia airchisecht.
431. Esnad .i. nī nath acht is duchann.
432. Esconn cen chonn.
433. Esc .i. feith usci cechraig, unde escmuga .i. escmuc, quia pinguis sicut sus et fodit terrain [Isidor. Origg. XII, 6.12]. 7 claidid in talmain.
434. Eiscir .i. cir oc eisc, ar nī bī ard cen fān occa. Nó eiscir .i. ni gnīm lām acht is Dia dorigni in tocbail sin. ciris graece manus interpretatur.
435. Esced .i. es[s]cith .i. nī scīth ar aurlataid.
436. Eisce .i. bith fri hais, 7 adrulla 7 asrenar eisce immbi cenitarracht.
437. Es integ 7 guide 7 slicht 7 cuimrech.
438. Esert .i. ni huisi dō fert, ar is dō clanta fert, don tī bid caem. Coairt imorro cōir dó fert. Esfert .i. can fert.
439. Eslind .i. esinnill. inill ab ello .i. intus. inill didiu i medon. eslind .i. extra.
440. Eistecht .i. techt ess.
441. Eisrecht .i. cen recht.
442. Eiss cach la chein is integ 7 slicht, aliquando is cuimrech, ailiquando is guide .i. eis 7 lorg eisi ech. Eissem dameisiur 7 a guide eiside ratha .i. guide 7 cumrech.
443. Eissembul o ess 7 simplo .i. unus alaich 7 ala cech ōin, issed an esimbul.
444. Escart .i. cartair es.
445. Esclae .i. laa n-escomlaithe .i. la suabais do imtecht.
446. Esserge ebraice uigilans et surgens. Esserge a sepulcro Esseirge .i. nemopuir do corpuib. erga enim opera .i. nī pa ar cend gnīmrad asseirset.
447. 448. Esarn .i. nī úrfin. ero enim uiuum. ur .i. nouum. Esuern autem ni nue ḟin sed uetuss.
449. Essairm .i. cen arm.
450. Esul .i. ni fiu suiliud. suil a sole, fassula essul doine.
451. Escoimne .i. escoimnigud .i. nī cuinmigter in eclais intī dia ndēntar.
452. Esith .i. nech gebes eís.
453. Eisim .i. teisim .i. dail do dail.
[Col. 107]
454. Escraim .i. gach imnesi luirc nó catha.
455. Etan ebraice frons ìnter^retatur.
456. Eit .i. nomen cethræ, unde dicitur eitged .i. āin eiti as do thīr, ce ros[g]ní dlth nōco nī erranar dondī assa ái, ar it hē ceithri anmand cinath coniat ar diuit: tucait, ag, acais, etgid. Coig anmand cinath immorro conlat ar andug: fall, eislis, elgon, imraichne, anfot. Ruced didiu eitged conid ainm cach gnīma na dēne nech ar elgoin. Et ō eit, quia mos est animalium et avium, et reliqua.
457. Etred ō eit, quia illa concipiunt et parturiunt. Nó etred .i. riad n-etere. Etera .i. meretrix.
458. Etarbe .i. erbe eter eit.
459. Etsad .i. eitsoad.
460. E[i]t autem ebraice, timuere et obstupuere, ar is omun 7 mothugad bēs ina cethrae. Eti quoque ebraice mecum, ar is selb cach ōin a cethra diless.
461. Etoil .i. cen toil .i. sine pec[c]ato. Nó ētuil .i. ní dúil.
462. Etich .i. nephdite .i. is doescair cach can ētach n-imbe. Etig didiu nī cumtaig cruth. Etach arindi intugadar. toga enim dicta quia tegit.
463. Ethad 7 etham ab edo, dicitur enim etam ni etham tabron arindí ethaid oine (?) 7 eti a torad.
464. Etur .i. tor-eite .i. is mbruig eite ar a mēit, is tor ara airde. Etur dano ondi as itur, ar atā cos escrae as for a ti[a]gar.
465. Etargna .i. gnosia 7 etar .i. fis esimbuil.
466. Ethar ebraice, edor enim eber inundatio pascet me .i. ibid...
467. Etaim .i. gell do thuit ar eit do buith i tir comaithig. ettim ebraice robustoria (?), ar is ar niurt berair.
468. Ethne .i. cenéldae. ethnæ enim genus.
469. Etag 7 iath anmann fethal [Col. 108] la gentiu, ut dicitur: [do tong] dar an iath-sæ 7 an etag. unde etech dicitur. e. enim aduerbium iurandi est, ut dicitur e Pul, Castur, Ércle 7rl. .i. tungu tar Pul, dar Ércle, dei ídal leosum indsin.
470. Etrud .i. etar-suth .i. etar madin 7 fescur. suth .i. torad. Nó edrud .i. rith etir media die.
471. Etargaire .i. etir-gaire .i. etir irgaire.
472. Etharlice .i. etar-lige .i. talam īsil itir dā sliab.
473. Etngad .i. cen tenga[i]d.
474. Etne .i. ní hecin a thinm rutes riam.
475. Etarlam .i. lámdæ dognī an goba cēin mbis iarnd i tinid.
476. Etarfos .i. fos lux .i. etarsoillsi.
477. Etarchil .i. intra coelum.
478. Etarche .i. etar-thalam. ge graece, terra latine. unde dicitur geometrica .g. t. mensura.
479. Er .i. fīr .i. uerum. ut est: dilla er amiris. dilla demin dochæ.
480. Eomuin .i. eo im-muin, nó eo ōs muin .i. crand mōr pui priuss.
481. Emdæ .i. fomnæ. nó bid do menmæ.
A mic, nī mait[h] in dognī,
indred tīre Muscraide.
eimde na tarset óga
dub-Tīre dā glas fota.
[F]
482. [F]aebur a fabró.
483. Fobrithe idem et duilcinne.
484. Faath breite in domon .i. berar de in fath bis fair .i. homines.
485. Faeb .. fau .i. nihil vel subito.
486. Fal ebraice ruina. Fál .i. a ualo .i. ó ch:illiu.
487. Falith ebraice, faleth saluus .i. failith cech slán.
488. Fand graece infirmitas.
489. Fán graece faran .i. uallis.
490. Fannall .i. fann-al, quia infirmae alae eius. Fannall didiu fannitech.
491. Fair maitin nó fescir .i. c. uario ar cumtubairt in maitin nó fescer imorro tignāir quasi die fáir.
492. Fairrge .i. [a] feruore .i. ō bruth.
493. Fraig [Col. 109] a fraxino .i. fid rigin.
494. Fās fasug graece .i. locus unde uacuus inna si. (?)
495. Fassag ebraice transgressio .i. robuth ann riamh ce dorearacht, unde dicitur: fassag mbreth .i. quod dixerunt qui de hóc mundo transierunt.
496. Fascud a fasce .i. ō grinniu.
497. Feb a Foebó .i. Febus 7 Febe .i. sol et luna .i. Apaill 7 Deana apud gentiles, ar domˉmuintis-seom mad il-lāib na rind n-airegdae sin nó nogeintis fodirfed feib ndōib.
498. Fiada .i. deus, fiadai enim apud Ebreos redemptio domini.
499. Fiadnaisi .i. fiadæ ro nass in cor.
500. Feidli .i. fidh leo .i. la cethræ comge.
501. Fiad a foedere on accomal, unde fedan dicitur.
502. Fiach quia uechitur et feichem qui uechit.
503. Fēig .i. qui figit uisum in creaturis.
504. Fēice tige quasi fege, quia praestat lucem domui.
505. Fecht a uecho.
506. Fee quia figitur terra
507. Fiacuil .i. fia figo, ō thuidmi. culæ enim graece labia dicitur. fiacail didiu bel-tuidme.
508. Fēle .i. a uelo .i. amal doeim in fial sic ind fēile.
509. Felbas .i. fel-fes .i. fes serb. a fel dondī is fellis.
510. Fell .i. equus. unde Fellæ dicitur, dū i rabatar eich fer n-Ólnecmacht cēin ro ferad in cat[h] Forgarrig [LU. 80 b 22] iarsin tāin uó Cuailnge.
511. Felmæ quasi fal im bae, ar is fai fedæ focorthar ind.
512. Felmac a philo .i. ō sherc fhis .i. mac foghlamæ. unde philosophus amator scientiae.
513. Flet a pletio et edo quasi plenitudo .i. lān shāit[h].
514. Femen .i. foeman graece, campus latine.
515. Femm a fimbria .i. ō luibniu .i. mairis, unde fembur [.i. femm-ḟér].
516. Feimmeth .i. feidm-met.
517. Fēne a Fenio patre, ut dicitur: fo fongiulator Feinius.
518. Fēr a uere .i. o'n errach.
519. Fer a uiro .i. uir a uirtute [Isidor. Origg. X, 274] licet Comminianus dicit uirus unde uir appellatur.
520. Fergg [quasi ferb] a feruore.
521. Fren a frenis .i. ó ḟrithgabálaib.
522. Ferr [Col. 110] .i. quia uerius hoc quam illud.
523. Ferta .i. adnacal .i. ō feraib .i. cēt fer oc dēnam do choirt .i. cōir dō fert.
524. Fertais carpuit quia uertitur cum rota. Fertas mara quia ibi adsisa adfertur. Fertas snīmæ quia uertitur digitis.
525. Fers a uersu.
526. Fessa .i. a festis idulorum .iii. buadæ laechdachtæ .i. fessæ, toglæ, tānæ.
527. Fet .i. quia inuitat [.i.] dochurethar .i. is bēs dond nathruig, foceird fit isin tracht frissin n-escmogin, 7 is femen a cenél sin uile, 7 dothēit docum na nathrach co talaig, 7 focerdat ind iascairi fit friusom condagaibett.
528. Fic ondī as ficus.
529. Ficcus .i. dolor uitium corporis.
530. Fīch .i. a uico .i. [ój ārus.
531. Fiche .i. a uiginti.
532. Fid quia fidus .i. is inill.
533. Fiad .i. fo fhid.
534. Fī .i. o'ndī as uirus .i. neim. unde fidbæ .i. fithnaisi.
535. Ficell a vigilia, nó feiccell .i. ell fēig.
536. Fige .i. quia figitur i ngarmnaib.
537. Fili graece a filei amat dicitur .i. seircid foglamo. Nó fi-li .i. fī fora aeir 7 li foræ molad. Nó li fial .i. secht ngrād filed: ollam, ansrut[h], cli, canæ, dos, mac fuirmid. focluc.
INellaig ollam anamuin.
Ansrut[h] uaslein a nemith nath eallach.
Ni do cli col n-ergnæ di anair āirme.
Ard conn cano do can emain cen imresc n-imrinn.
INsce duis dēnam lānchor la'ido.
La mac fuirmid mōin sōer setrotha senamain suarim co
[fathaib feith.
Focluc fo seir(id) for aur[ṡ]ing for midshing for iarshing,
[for aurthruim, for midtruim, for iartruim.
538. Finne a graeco uerbo fimazo .i. cerno, unde dicitur: finnta lat. Finne didiu solus imchisin.
539. Find a foeno .i. ō feor .i. amail fhēr per terram. finnen find didiu, ar is [Col. 111] dīn do loech.
540. Finnche ōndnī is fenecum i.e. rota nigra. ut dicitur: is duibidir findchi.
541. Fintech mac Augaini gnīad maic Sētnae Sithuaic unde dicitur: Fintech dun.
542. Fīr a uero.
543. Firt a uirtute.
544. Frigec a frico, unde dicitur frige fris .i. meil fris.
545. Fis a uisica natura .i. etargna. Fīs a uisione.
546. Fit a uita.
547. 548. Fō .i. bo i. e. bonum. fos enim interpretatur: qu enim melius luce?
549. Fob graece fobis .i. timor.
550. Fofand .i. fo-bend i condiulc bend muchnæ. (sic)
551. Fuche a fuco ón ruáronæ .i. ara minco imdergtair.
552. Focul i. e. a uocula. uocula a uoce.
553. Foclán didiu gutān.
554. Foi (.i. aps ai) ebraice noia .i. torquet .i. ligat.
555. Foid .i. foda graece mite.
556. Fol .i. fuleb ... ruina, ar is and bid foland ruinam moirtis.
557. Focras .i. fo cris.
558. Foogomor .i. iar fugaim. Gaim ache chemis autem breuis interpretatur.
559. Fogen [leg. Faigen?] .i. a uagina .i. fo-gen.
560. Fo chen do tichtu .i. graecum est. fō .i. bonum. cenos .i. hospes. Fo-cen didiu .i. fō-óige.
561. Fod .i. ōndī as fotus .i. nutritus.
562. Foda .i. fo-uda.
563. Fodail .i. fou 7 dail.
564. Fodaite .i. foudau.
565. Fodlae. fo-duile.
566. Fodba .i. ondī as fodb .i. ut est isintí is marb.
567. 568. Folt quasi fa alt. Faldas cadens germanice interpretatur. Folt didiu cland totim.
569. Folag graece fulas .i. custodiæ.
570. Folacht .i. fecht folaig.
571. Folam .i. fō-laim. fola .i. a uola .i. ō glaic, ar dobeir il-lāim a chēile lōg a thīre.
572. Fond .i. a fundo .i. ō fudomain.
573. Forbbæ forbu toscarthar.
574. Forbairt .i. for-brith .i. nī forbair iarna brith.
575. Foribthe .i. forbi cach.
576. Forcetal .i. cēdal for .i. for ind fhis frisgnī.
577. Forrag .i. for agrum.
578. Forus graece forismos i sermo breuis [Col. 112] interpretatur, unde dicitur: adcoimged bēim forais fair.
579. Forsaid .i. a uetustate. Nó fors .i. casus .i. totaim.
580. Forgab i gāi for.
581. Forbag .i. for fiach.
582. Foirg séig .i. forguidech.
583. Forbartach .i. quia postulat superfluum.
584. Forcell .i. for-ciall .i. fri éc.
585. Forgu a nomine graeco .i. forco i cuilmen (i cnoc).
586. Fossad .i. fossuid .i. manens in loco.
587. Fod .i. a foetu .i. tria altram na cland.
588. Fuigell .i. iargellath.
589. Fuider .i. fo deirge. dero enim graece desero latine .i. dergim.
590. Fōdia .i. fō 7 dies .i. fó-láe.
591. Fuil .i. a fuluo .1 flann derg.
592. Fulus .i. fulaæ graece. tribus i aral-lin.
593. Fricell .i. dūthracht bīd doberar do chill.
594. Frecomus .i. imcomarc, ut dicitur: itait da frecomus a cairde.
595. Fithrach .i. airech fedha, ut dicitur:
Donn ainech do bodba bairc
cruimgel is [a]tond fri hairc
gel a sethna[ch] faire fo cess
imman fethlach fithrech mairc.
596. Fethal .i. comdus ind dail.
597. Fí .i. n[e]im.
598. Fidba .i. neim nech ro gab credbad.
599. Fés fé ebraice, os latine.
600. Fuinced .i. dīmicin, ut dicitur: file nis fuincesa co findsrothaib aircetail.
601. Faol dicitur a nomine graeco faolus .i. malam.
602. Fail dicitur a nomine graeco falus .i. ornamentum.
[G]
603. [G]abat .i. gauata graece uasum. Vel quae cauata est [Isidor. XX, 4] is cuæ.
604. Gabuth .i. gabuth nesg .i. gigantes. Vel gaboth .i. buith i ngaib.
605. Gabar .i. a capra.
606. Gabruan a quo Belach nGabruain .i. Gabruan mac Allaim maic Aughaine Irgnaith, maic Setna Sithbaic, ut dixit mac [Rosa] [Col. 113] Ruaid (.i. Find), pronepos eiusdem Setnai: Maicne nAlim arme aichirburi bruid[n]e Deirgg din du[a]bair doel Gabruain g[r]inde for Findubair.
607. Gae nó gac .i. caca graece .i. malum. vel scisio.
608. 609. Gat ebraice fortitude .i. quia per uim rapitur. Gattæ autem graece .i. tollere.
610. Gāe graece [h]asta interpretatur.
611. Gā[e]th a cathero graece .i. purgo quia purgatoria.
612. Gafand .i. sann .i. nomen sasta .i. anland tarsand.
613. Gaphann .i. bīad-guin .i. bīad gonus amal gāi.
614. Gal .i. galar, ccala enim aput Ebreos transmigratio interpretatur .i. quia motat mentem.
615. Gaim a cheme .i. chemis .i. hiems.
616. Gand .i. ganna graece .i. loca aspera sub terra.
617. Gnāth .i. a cognosce vel gnato.
618. Gāiri. caro .i. gaudium.
619. Gaire .i. gair-[r]æ .i. rē cumair.
620. Garb .i. ebreicum nomen est. gareb .i. scapies (.i. claime) interpretatur.
621. Garg .i. garga .i. ferox.
622. Graticum gratias ago.
623. Grafand .i. án 7 graff. a ngraff is dindī as gravis (.i. trom), a n-án is dindī is aige. Graffand didiu trom-aige.
624. Graiff a grafini grece .i. scribere.
625. Graig graece gile graece mulus interpretatur .i. equ[u]s.
626. Graibre. trom-re. rissis graece locutio interpretatur.
627. Gair a. cara graece .i. gaudium, ar is fāilte fodera.
628. Grann .i. a grano seminis.
629. Gart .i. a caritate.
630. Grāin graece pauor interpretatur.
631. Gaisced .i. gāi 7 sciath.
632. Gēd 7 gēss de gile. Gel .i. a celo quo lumen fulget, vel a gelu quia candet, graece aggelo .i. rideo, quia qui ridet candorem [dentium] ostendit.
633. Gell 7 geill a cillo graece, cillus unius manus interpretatur [v. infra 654] .i. lāmōen .i. a[n] gell gaibess ind lām aisic frisin fiach. lab, ni lam, labe enim graece, accipe latine. lām didiu acceptio .i. gabāl cech rāotæ.
634. Gelid. cile enim graece labia. gelid quia ithid.
635. Gleu .i. gle enim graece .i. disentio debaid.
636. Glend quia inclinatum.
637. Gless a glisco .i. forbiur. unde dicitur: duine dinne soglesach.
638. Gēna[i]r genitus est. gene enim graece mulier, unde dicitur ingen [.i.] nī ben.
639. Gen[mn]aide .i. a gene .i. muliere 7 monon [Col. 114] .i. unius. genmnaide didiu ben aoinfir. unde genas.
640. Genit glinde .i. ben i nglinn. (gen .i. ben, glynnon i. foglaid .i. banfoglaid bid a nglinn.)
641. Ger 7 gere .i. gera ebraice .i. ruminatio. Gere didiu accobar cocnama.
642. Gérait quia geritur in sinu. ger quia germinatur de carne.
643. Grell a grillo .i. animal retroambulans [Isid. Origg. XII, 3.8]. is aire itberar drochech.
644. Grellach .i. ech crosāin.
645. Grenn quasi genn. genos enim graece barba interpretatur.
646. Grēss a gressu .i. ō chomainsem nó tuinsem. Grēss quoque a gressu .i. ō chēmim .i. cingith innī as mōo. hinc dicitur grēsag.
647. Greit a gratia.
648. Gretiur .i. a cratera .i. ō thulchoba.
649. Gess a gisso gissum enim graece .i. efficisum.
650. Gēiss .i. gessuri ebraice .i. uicina luininis interpretatur.
651. Gibe 7 gibech a nomine gipsum .i. pictura.
652. Gicene graece .i. genitus .i. nōidiu cīche.
653. Gil 7 gilcach .i. quia in gelidis locis [nascuntur].
654. Gillæ cillus graece .i. unius manus. ar is lām do cech aon a gillae.
655. Gigrand a girando .i. is tirech.
656. G[é]im a gemitu.
657. Giun a ging[i]vis .i. ō menannaib.
658. Gnīm .i. genete graece fiat nó factum. unde gnia nó guīm.
659. Grif a grife .i. quadrupess pennata.
660. Grian a girando .i. ō timcliull.
661. Grian .i. ō chri[aid.] crĕ .i. a creta.
662. Grinne a congregatione.
663. Grip ō grib.
664. Grīs a crisi, crisis graece, iudicium latine.
665. Gobæ 7 goibenn .i. o Goibhninn. .iii. faithi fis la geinti .i. Mathu, Nuada, Goibnend. Matha& enim graece .i. disce interpretatur, unde dicitur: fa math denad fa math fogles. Nuada .i. noo enim graece .i. intelligo. Gobio quoque graece fabricans.
666. Godra .i. gu-three (gu-three?)
667. Gōidelg .i. ō Gōidiul.
668. Golget .i. gol oc nech rogāet.
669. Golus .i. gū-fes.
670. Gloim a clamore.
671. Gnod .i. a cono. conum est summa pars galeae.
672. Gop a capite, ar is cend cech rēta a gop.
673. Gor .i. a corde.
674. Gubae. guba enim graece suspiria interpretatur.
675. Gulban [Col. 115] a gulbio .i. gobul dlūta la sāiro.
676. Glún quia inclinatur .i. is luthech.
677. Guilgende .i. cuiligendea .i. imerful dotngniat.
678. Guilliud .i. go-silliud.
679. Gluan derc .i. glan finn dara sūil.
680. Guilbirt .i. brith nith coil a culpa.
681. Guin j. goni ebraice hostes interpretatur .i. nāma intī gonus.
682. Gúr a cursu. unde dicitur: gūr lamnatha.
683. Gruad [quasi cruad] a cruore i oirnu. (?)
684. Gruc a cruciatu.
685. Grus, Grut, Gruten. a groso cibo .i. dagbiad .i. scaiblin nó braisech.
686. Guth .i. a gutore. guth-ort .i. guth-orcuin .i. ar is tue in guth-art.
687. Gus .i. ondī is cus .i. gleand, nó mors i profundum.
688. Grāibre .i. magar .i. briathar grata, ut est:
A macca lēginn lēgaid,
nob sēnaid slonnadh sīde,
binde bar ngotha grāibre
dofil āille nā sīne.
689. Galgat .i. liach. ut dicitur: mōr ngalgat .i. mōr liach.
690. Gel dicitur a nomine graeco .i. gelon .i. album.
691. Glic a nomine graeco glicin .i. duilci.
692. Grādh a nomine graeco grad .i. dilecsio.
693. Gul quasi cal, a uerbo cal .i. voca.
694. Gae a nomine ebraico gad .i. temtatio. vel a gabio.
695. Geimel a nomine ebraico gemila .i. infirma.
696. Glaed quasi cal-aed, a verbo calo.
697. Grian a Grinius Apollo.
698. Gabul a nomine graeco gabion .i. diuisio.
[I] 699. [I]bas .i. ipe graece bibe interpretatur. Bibsach .i. ōlach. ibas didiu .i. lestar co ndigh ann.
700. Ibar .i. ab ebore .i. ō cnaim elefante ar dath 7 suthaini. Nó ibar ab hibernis locis .i. ō locaib imechtrachaib mundi, ut periti dicunt.
701. Icc .i. icessia graece, salus interpretatur.
702. Id ercomail. quia eq[u]us in eo it .i. imthét.
703. Idon .i. ab idoneus.
704. 705. Idoth 7 idu 7 itu ab idor, hoc est a liquore .i. fumen (?) side [Col. 116] dond hī. Idad fuil, dond īdain linn ... dond itu.
706 [at foot of Col. 115]. Iach .i. icties graece, pis[c]is interpretatur.
707. Ide ondī as aedo.
708. Ia[l]la ēn .i. ial ebraice exercitus interpretatur.
709. Ili 7 ilar .i. ile graece A. silua, quia innumerabilis est.
710. Ilbach 7 ilda ó ailcib nominati sunt.
711. Ilach ilactis graece, latratus latine, ar it cosmaile cuana 7 choinhuala 7 ilach.
712. Im[b] .i. ab imbre, quia imber super flores praestat mel et buterum.
713. IMbas i nemchumce .i. bas ebraice .i. angustiae.
714. Imdae .i. im-doe .i. im duine.
715. Imdae emda ebraice .i. plenitudo.
716. Immargal .i. ime aurgal.
717. Indech .i. intextum .i. infige.
718. INdile .i. indolis graece augmentum.
719. INber .i. infretum.
720. Ingen ab ung[u]e. Nó ingen .i. ni ben: gen enim graece, mulier interpretatur.
721. Inir ab ira.
722. Inæ .i. inusæ non est.
723. INchuban ar a menci mebla foraib.
724. Indlem .i. ō indili.
725. Feb a Phoebo .i. ō grein, nó ō Apaill secundum gentiless.
726. IRla .i. ab arula .i. berrad moga .i. Luid epscop do Brethnaib Corn fechtus do Rōim. Oc toidecht dō doridisi dosfarraid scol Simoin drúad. Berrait a choraind ō a chūl co mbad do muindtir Simoin dō, ar is ē berradh robōi for Simon, 7 bāi baa dōsam de, ar ro fodaim in n-athais sin ar Dia col-luid dochum nime. Is disiu rogabsat Bret[hain] augtardas 7 Gōidil.
727. IRdom .i. ardoman.
728. IRsan .i. arsin vel gersonum hostium interpretatur, unde sirsand saorosulcad, dirsand daorosalcad.
729. Indithim .i. ethimena graece .i. mentis intentio.
730. INdlat .i. inde lauat manus et pedes.
731. Ibnad (sic) .i. elbum graece .i. medius color.
732. Inchind .i. indi in chind.
733. INdliucht ab intellectio.
734. Inis .i. nesos graece, insola interpretatur.
735. INnes .i. in nūis, nūs .i. nue-ass.
736. INteach .i. ni teach sed via.
737. Indnæ .i. in tinde .i. iarndæ foraib.
738. Indread .i. riad n-ind.
739. Indearb a feruore (sic).
740. Imdell. im-dail itir coire 7 dabaig.
741. Indel .i. all n-ind, ut est in capite equorum.
742. Indes .i. as n-inde.
743. Indgas [Col. 117] indgās .i. iarna guin do gáib.
744. INg ō eing .i. aro chuci.
745. INgor .i. ní gor. INgar nī cor ille nach innund, sed rectum perpendiculum .i. díriuchthuillemain.
746. IRdairc .i. ar-deirc .i. ar suil.
747. Inill graece intus interpretatur.
748. INnuraith .i. in anno rofāith.
749. Imbāroch. imba .i. iubar lux solis.
750. Inmain .i. is cosmail do seirc mnā.
751. IS dometu for cette .i. deurc for uan .i. debec for bic.
752. IS fēn for mentæ .i. mōrchumus for becpersain.
753. Is cend daim for dartoid [.i.] mōrpersan for becphopul.
754. Is blicht la mnāi cur ar is donaite cach tuat[h]bel.
755. Is blatach cech ṅdessel.
756. Is danautat īdu mnāi tuachoill .i. indanæ cach ndolbach.
757. IS cutal caille .i. cnú cāech nó dule feda.
758. IS tochrus im oibil .i. tarcud febe im molc fochná.
759. IS lēim alboilcc .i. suainem tar blái foa ndichet carpat nó lēim dar ais dond aroid for rith.
760. IS cend foluiccter fo dloi .i. cuthech.
761. IS claideb for sinistar (lux).
762. IS molthud meleni cumlud drocheich.
763. IS daleic a chuirr fair inna carpai .i. eir for in aile.
764. IS luamoin cen itte .i. irchor.
765. Is brodscūad .i. is brodsce úan.
766. Itharnæ .i. ith 7 feornæ .i. ō ro tuimter. nó ithid feornæ.
767. Iust .i. iusiurandum, unde foruirmed iust fa[i]r .i. luge.
768. INgir .i. biad leinib, unde ingar ainm in bid bruiter d'ingein. Ocus is cingit an liach dia lessaigther in laec[h]biad. in cuirne nos-caith co sām, is cuilen noscich arān.
769. INngas .i. inde an gai na chuais.
770. INnles .i. ni dues [acht] fri nech ele.
771. Iathlu .i. eiti lú .i. bec a heiti.
772. Israhel ebraice, is .i. e. vir, ra i.e. uideo, el .i. Deus .i. fer darbo follus Dia.
[L]
773. [L]abrad 7 labrae a labro .i. ō bēlaib.
774. Laeb .i. a l[a]eua .i. ō tuaithbel.
775. Lace 7 ladg .i. a lacte .i. ō ass. ar a time.
776. Laach a laccu.
777. Laech a laico .i. popularis.
778. Ladan a latratu, ar ni rēid a labrad.
779. Lagin quasi Lo-gin, ar is ō Lōegairiu genetar. Nó Lagin a lanc[e]is .i. ó gāib, ar gabsat in n-arm sin la Labraid hūe-Luirc. Labraid lathiu Galiuin gabsait inna lathib lagina. Domnaind dogairdis riam. Galeoin immorro aicme do Gallaib. It é aitti Labrada Loingsig. Et it eat ro altsat Labrad for a longus, 7 it Galeoin robatar ac cobraid Ailillæ maic Rossæ a mbrāthar for tāin bū Cūailnge, unde dicitur: tricha cét na nGaleoin, 7 nidat Galenga, ar is cian mar ria Cormac Galeng ro ferad tāin bō Cūailnge.
780. Lorc lurcon enim Graece, auidus deuorator interpretatur latine. lorc didiu angbaid nó fordiuglantaid.
781. Lagin a laginis. lagon graece) hasta latine. Do gairtis dano ō tri hanmannoib Domna[i]nd, Galeoin, Lagin.
782. Lilsa .i. fulang, ut est acht cena cuich folilsa cach oman fair.
783. Lossat .i. los uait .i. a cend.
784. Len .i. tarisim, ut est len a ndiamair.
785. Leos .i. soilsi, idem et lēs.
786. La[a]rcc .i. gabul, ut est Ath dā laarc .i. āth dā gabul.
787. Luar .i. borb.
788. Luiss .i. lām.
789. Lang .i. brēcc nó mebal, ut dixit Senchan Torpeist:
Bēs do langaib līnaib ciall
grīan do taitnem tar aig ūar,
direch ndēd fris saigid sēt
ocus brēcc na mbrīat[h]ar mbúan.
790. Locfiach .i. comsuiged nó comsuidigud ō laitin 7 o gaidilg .i. locax 7 fiach .i. fiachlabar.
791. La .i. gach mbecc.
792. Lu .i. olc, ut dicitur: ni len lu lessugud.
793. Lerg .i. cach n-eislind.
794. Laogon .i. gae.
795. Luchorp .i. oirb locha.
790. Lufe .i. banda.
797. Luirc .i. suil.
798. Laime .i. biail.
799. Laob .i. bō.
800. Laeb [leg. Laes] .i. fiach.
801. Lame .i. deog.
802. Liamain .i. cech sochruth nó cech suidech.
803. Lō .i. uisque.
804. Lō .i. fāilid.
805. Lō .i. olann.
806. Laem .i. aimsir. Laem dono ainm don clēith bīs fon [Col. 119] arbar oca tīrad.
807. Luchtar .i. coiti bis for usque.
808. 809. Linnmaine .i. ainm tibrati as[a] ro muid Loch n-Echach. Liathmuine .i. in mag tarsa tucad, ut dixit:
Doraga Lindmaine tar Liethmuine,
folethfa,
ḋuingid bela, trascraid omna,
dēnaid ethra.
[M]
810. [M]aisti[u] .i. mes-dū .i. dū i mbatar mesrad 7 mesa, 7 unde dicitur: ba fidbaid robāi aimsir riam, et reliqua.
811. Mell mellon graece, rotundum latine.
812. Moch mocho graece, cito latine.
813. Machæ .i. badb. nō asī an tres morrīgan, unde mesrad Machæ .i. cendæ doine iarna n-airlech.
814. Mag nA[e] .i. mag n-aa .i. magh n-ardd nō magh n-uasal nō fērmar.
815. Medb .i. serb, ut est:
Tolgdæ do tholgdaib simend,
gāir pe[i]nd do dromaib duillend,
mid medb a bēlaib debend,
lind serb do bratoib cuilend.
816. 817. Marc .i. ech. Marcmuilenn .i. muilenn imtai ech.
818. Mol .i. nomen viri .i. dorsaid Temrach, ut dicitur molach .i. is cosmail fri Mol, ar ní anad side do labrad coidchi a n-asbered side: taeit ind, taeit ass.
819. Maerda dicitur a nomine myrio .i. oinmit.
820. Mug a mugilis genus rubri .i. bīd ag fognam iarna petacht.
821. Mid .i. leth.
822. Midbæ .i. grainne.
823. Midben .i. lethben nó lethuagh fobīth in toraind bis iter indalæ ben de.
824. Mitan .i. miaimser.
825. Memm .i. pōg.
[Col. 120]
826. Nās .i. cēl, ar is ann fognītis Lagin a cēlmaine: unde dicitur: Nas anairg ...
[N]
827. Nus .i. tiug, naus graece, piger latine, ar is moille in loim tiug quam in loim tanae.
828. Nān .i. bec, ut dicitur, nanus .i. abac nō lucharbān.
829. Ness .i. inis, nesin graece, insola latine.
830. Nemed .i. fili, a nemore, ar is a fidnemedaib fognitis filid a ngressa.
830a. Nemíd intan is fri heclais .i. nem-iath .i. iath neme.
830b. Nemed flathae .i. neim (nó nim) -aith .i. āith[e] neime (nō nime) for armaib inn oesa flathae.
830c. Nemed filed .i. n[e]im-uath, uath n[e]ime for tengthaib na filed.
830 d. Nemed .i. nem-od .i. od ceol, ar is ō cheol atá nemhte[n]cus don fiallach airfitid. ut dicitur Aos danae in rīg co rinnib, et reliqua.
830 e. Nemeth bó .i. nem-suth .i. suth lacht. ar is ō lacht atā nemtenc[h]us do cethra, ut dicitur:
Mingur gringur certan cruinne
cai(?) for barraib, bind a guth,
rongab ... land tria gai (?) ngrēine
rocar .... slēbe in suth.
830 f. Tri neimid uaisli adriomthar sund .i. nem-iath 7 nem-uath 7 nem-aith. Nem-iath fri hecluiss ... iathaib 7 mindaib. Nem-uath fri filedaib iarsinni aerait nech co n-epil de amal difoeth la n[e]imh. Nem-aith, la rīga 7 flathae, ar is maith in neimed sin esgaire cecha maithiusa 7 irgaire cacha huilc.
830g. Atrīmther cethre nemed aile and .i. nem-aod, nem-mod, nemh-odh, nem-suth. Nem-aodh la cerda 7 goibniu, ar issed dobeir nemhtenchus doib in feith doberait tre aed [.i.] tre tine, ut dicitur:
Ronbris, ronbrúi, ronbaid,
a rī in richid rindglaine,
rongeilt in gaeth feib geilius
aod forderg fi[n]dnime.
830h. Nem-mod la saoruib, ar issed dobeir nemtenchus [Col. 120] doib, in mod dognīat tria a neim .i. tria a mbeim. Nō niam-feith, ar ised dobeir nemtenchas doib ind fe[i]th donīat tré nēim.
830i. Nem-odh la haos ciuil, ar issed dober nemtencus doib a ceol.
830k. Nem-suth intan is fri cethrae, ar issed nos-nemtigenn al-lacht 7 a carnae, et reliqua.
831. Narne .i. Tema[i]r .i. do anmaim in foraid ro bai inti.
832. Nangt[h]a .i. andsa nó diardain.
833. Nonamain .i. ainm im[b]erta ciuil donīat sāir.
834. Naondruim .i. ainm cille .i. nāi tulcha isan indsi 'na fail.
835. Noinden Ulad quasi novim diess, ar is ī rē laithe nobitis isin cess.
836. Nāt .i. tón, ut dixit Fer Muman:
Asbēra fiach goblom grác
ic creim nāt nāmat anocht.
837. Nairne .i. aislinge nó echtra, ut est [N]airne Fingin maic Luchta.
838. Nall .i. mōr nó adbal, ut est [nall] amái.
839. Nemain dega .i. āibli tened, ut dicitur: nemain dega derci et reliqua.
[Desunt uerba incipientia per O, P, R litteras.]
[S]
840. Sanct .i. naom.
841. 842. Sīn .i. muince, ut est sin Morainn. Sindon .i. slabrad.
843. Sinand .i. slabrad con Nuadat.
844. Segais .i. ainm in tsīda (.i. a fail tibrait) asa taet in Bōin[n]. 845. Sartan .i. sart .i. cnai. an .i. annus .i. bliadain .i. olann bliadnæ bis for cairib.
846. Smēr .i. tine, ut est [sméróit .i.] smēr--fuait .i. fuidell tined.
847. Sól .i. grīan.
848. Serbān .i. cenēl n-arba, 7 ba dōig co mbad é in corci.
849. Seichill .i. foxal, ut est: cū seichill focoislethar a muinter fēn.
850. Sundelb .i. borb.
851. Sidhin .i. dam allaid. sidin imorro osfeoil.
852. Sorb .i. locht.
853. Sruamach .i. brothrach.
854. Sīn Morainn .i. ar a cruinde.
855. Sithlach .i. corp nó taisi.
856. Suma .i. gerrān, ut est: fichi mīli do sumadaib 7 damaib fri [Col. 122] himfedain (.i. tarrud) cruithnechta.
857. Saeglonn .i. brithem 7 senoir 7 columna, ut dicitur:
Saoglonn brithemh, buan a blad.
saoglonn senōir sīr-saoglach,
saoglonn cech rī fora dū.
ocus saoglonn columnu.
858. Silua .i. quasi sil-uae [leg. ξύλα] lingna. Silon enim graece, lingnum latine. Inde dicitur cil ard. Vel silva dicitur eo quod lingna in ea nascuntur. vel materiess interpretatur lingnum dictum [leg. tignum?].
859. Sogen .i. find. Inde dicitur: sogen mac maic Conaill Cernaig.
860. Samhradh .i. focul comsuidig[th]e ō Ebra 7 ō Scotic, samh ebraice, sol latine 7 riadh .i. rith. Samhrad didiu rith solis.
[T]
861. Triath .i. muir 7 rī 7 tore.
862. Tig .i. gach forcend, ut dicitur: tighail i crīch dédenach tairic in bō fēich.
863. Tigradus .i. cin dédenach. in sēd tet a muga lat.
864. Tiglomrad .i. in lomrad dédenach iar mbās in cēle.
865. Taman .i. fograd filed fo cosmuili[u]s in tamain cra[i]nd dia mbentar a barr, sic ille cin manchaine. ni dlig [díre] acht athgin.
866. Turtad .i. coimēgniugud.
867. Turmā .i. mōrmō, ut dicitur. doberthe dot gilla turmu duit fēin.
868. Tellur .i. talam, ōndī as telluris. tellrach a rēim.
869. Teisc .i. mīas.
870. Toth .i. sūgh, ut dicitur: toth ethlinne .i. sūg ethlinne.
871. Tin .i. maoth nó meth nó bocc nó tosach nó tindscetal nó tinnrem.
872. 873. Tāthat .i. atā agat. Tātham .i. atā agom.
874. Trena ebraice, trenon graece, lamentatio latine, de quibus trena dicuntur apud nos.
[Caetera desunt.]
SOURCE
W. Stokes (ed.), ‘O’Mulconry’s Glossary’, Archiv für celtische Lexicographie, 1 (1900), pp. 232-324