TITI LIVI AB URBE CONDITA LIBER LXXX PERIOCHA
Italicis populis a senatu ciuitas data est. Samnites, qui soli arma
recipiebant, Cinnae et Mario se coniunxerunt. Ab his Plautius legatus cum
exercitu caesus est.
Cinna et Marius cum Carbone et Sertorio Ianiculum oppugnauerunt et fugati
ab Octauio consule recesserunt.
Marius Antium et Ariciam et Lanuuium colonias expugnauit.
Cum spes nulla esset optimatibus resistendi propter segnitiam et perfidiam
et ducum et militum, qui corrupti aut pugnare nolebant, aut in diuersas
partes transiebant, Cinna et Marius in urbem recepti sunt ; qui uelut
captam eam caedibus ac rapinis uastauerunt, Cn. Octauio cos. occiso et
omnibus aduersae partis nobilibus trucidatis, inter quos M. Antonio,
eloquentissimo uiro, et Gaio Lucioque Caesare, quorum capita in rostris
posita sunt.
Crassus filius ab equitibus Fimbriae occisus, pater Crassus, ne quid
indignum uirtute sua pateretur, gladio se transfixit.
Et citra ulla comitia consules in sequentem annum se ipsos renuntiauerunt.
Eodemque die quo magistratum inierant, Marius S. Licinium senatorem de Saxo
deici iussit, editisque plurimis sceleribus idibus Ianuar. decessit.
Vir, cuius si examinentur cum uirtutibus uitia, haud facile sit dictu utrum
bello melior an pace perniciosior fuerit. Adeo quam rem p. armatus
seruauit, eam primo togatus omni genere fraudis, postremo armis hostiliter
euertit.