TITI LIVI AB URBE CONDITA LIBER LVII PERIOCHA
Scipio Africanus Numantiam obsedit et corruptum licentia luxuriaque
exercitum ad seuerissimam militiae disciplinam reuocauit. Omnia deliciarum
instrumenta recidit, duo milia scortorum a castris eiecit, militem cotidie
in opere habuit et XXX dierum frumentum ad septenos uallos ferre cogebat.
Aegre propter onus incedenti dicebat: "cum gladio te uallare scieris,
uallum ferre desinito"; alii scutum parum habiliter ferenti, "amplius
eum scutum iusto ferre, neque id se reprehendere, quando melius scuto quam
gladio uteretur ". Quem militem extra ordinem deprehendit, si Romanus
esset, uitibus, si extraneus, uirgis cecidit. Iumenta omnia, ne exonerarent
militem, uendidit. Saepe aduersus eruptiones hostium feliciter pugnauit.
Vaccaei obsessi liberis coniugibusque trucidatis ipsi se interemerunt.
Scipio amplissima munera missa sibi ab Antiocho, rege Syriae, cum celare
aliis imperatoribus regum munera mos esset, pro tribunali accepturum se
esse dixit omniaque ea quaestorem referre in publicas tabulas iussit: ex
his se uiris fortibus dona esse daturum. Cum undique Numantiam obsidione
clusisset et obsessos fame uideret urgeri, hostes qui pabulatum exierant,
uetuit occidi, quia diceret uelocius eos absumpturos frumenti quod
haberent, si plures fuissent.