TITI LIVI AB URBE CONDITA LIBER XXX PERIOCHA
Scipio in Africa Carthaginienses et eumdem Syphacem, Numidiae regem,
Hasdrubalemque pluribus proeliis uicit adiuuante Masinissa, bina hostium
castra expugnauit, in quibus XL milia hominum ferro ignique consumpta sunt.
Syphacem per C. Laelium et Masinissam cepit.
Masinissa Sophonibam, uxorem Syphacis, filiam Hasdrubalis, captam statim
adamauit et nuptiis factis uxorem habuit; castigatus a Scipione uenenum ei
misit, quo illa hausto decessit.
Effectumque multis Scipionis uictoriis ut Carthaginienses in desperationem
acti in auxilium publicae salutis Hannibalem euocarent. Isque anno XVI
Italia decedens in Africam traiecit temptauitque per conloquium pacem cum
Scipione componere, et cum de condicionibus pacis non conuenisset, acie
uictus est. Pax Carthaginiensibus petentibus data est. Hannibal Gisgonem
pacem dissuadentem manu sua detraxit, excusata deinde temeritate facti ipse
pacem suasit.
Masinissae regnum restitutum est.
Reuersus in urbem Scipio amplissimum nobilissimumque egit triumphum, quem
Q. Terentius Culleo senator pilleatus secutus est. Scipio Africanus
incertum militari prius fauore am populari aura ita cognominatus sit.
Primus certe hic imperator uictae nomine a se gentis nobilitatus est.
Mago bello quo in agro Insubrum cum Romanis conflixerat uulneratus, dum in
Africam per legatos reuocatis reuertitur, ex uulnere mortuus est.