- Iam placidas Iordanis item transgressus harenas,
- Iudaeae sectatus iter: sine nomine mixtum
- Vulgus, et innumeras relevans a clade catervas
- Suscipit infirmos et dat discedere sanos.
- 5
- Nil igitur summo de se sperantibus umquam
- Difficile est conferre Deo, cui prona facultas
- Ardua planare et curva in directa referre;
- Et quidquid natura negat se iudice praestat.
- Namque foramen acus sicut penetrare camelus
- 10
- Membrorum pro mole nequit, sic dives opima
- Fertilitate tumens tenuem non posset adire
- Caelestis regni ducentem ad limina callem,
- Ni genitor rerum, qui mundum lege cohercet
- Et nulla sub lege manet, cui condere velle est
- 15
- Quem frons nulla videt, sed totum conspicit ipse
- 'Hoc inpossibile est homini' dixisset, 'at alto
- Possibile est ius omne Deo', multisque molestum
- Divitibus tandem faceret mitescere censum.
- Nam proprias bene tractas opes caeloque recondi
- 20
- Thensauros vult ille suos, ubi quidquid habetur
- Non mordax aerugo vorat, non tinea sulcat,
- Nec male defossum famulatur furibus aurum,
- Ieiunis qui ferre cibum, sitientibus haustum,
- Hospitibus tectum, nudis largitur amictum,
- 25
- Solatur nexos in carcere, per fovet aegros,
- Atque aliis largus, sibi tantum constat egenus.
- Nec dubie in caelum substantia pervenit illa,
- Quae Christo conlata datur sub paupere forma,
- Quae damnis augmenta capit, quae spargitur ut sit,
- 30
- Quae perit ut maneat, quae vitam mortua praestat.
- Praeterea geminos Dominus considere caecos
- Dum quoddam transiret iter comitante caterva
- Conspicit, extinctae poscentes munera formae
- Flebilibusque vagas implentes vocibus auras.
- 35
- Nec cunctata solens pietas inferre salutem,
- Quae sentit flagrare fidem, mox lumina tangens
- Evigilare iubet, quae somnus presserat ingens,
- Atque diu clausas reserans sub fronte fenestras
- Ingrediente die fecit discedere noctem.
- 40
- Hinc repetita sacri gradiens per moenia templi
- Lumina caecatis dedit et vestigia claudis.
- Talia Daviticam post facta reliquerat urbem
- Bethaniae vicina petens, eademque reversus
- Clarescente die properabat visere tecta.
- 45
- Ecce autem mediis adstans sublimis in arvis
- Frondea ficus erat, cuius in robore nullum
- Repperit esuriens lustrato stipite pomum;
- Arboreisque comis 'iam nunc ex germine vestro
- Nullus', ait, 'fructus reliquum generetur in aevum'.
- 50
- Confestim viduata suis ficulnea sucis
- Aruit et siccis permansit mortua ramis
- Omnis enim quicumque Deo nil fertile nutrit,
- Ceu sterilis truncus lignis aequabitur ustis,
- At iustus palmae similis florebit amoenae,
- 55
- Semper habens frondes et tamquam Libana cedrus
- Multiplicandus adest et vertice sidera tanget.
- Post oblatus ei virtutem sensit erilem
- Insanus sermone carens, quem faucibus artis
- Angebat vis clausa mali, vitiumque tacendo
- 60
- Prodiderat, sed cuncta solens infirma levare
- Conditor obsessa pepulit de fauce latronem
- Et voci patefecit iter nexuque soluto
- Muta diu tacitas effudit lingua loquellas.
- Post Dominus Pharisaea petens convivia cenae
- 65
- Orantis dapibus sese inpertivit amici.
- Tunc mulier, quam fama nocens et plurima vitae
- Mordebant delicta suae, clementia supplex
- Conruit amplectens vestigia, quaeque profusis
- Inrigat incumbens lacrimis, et crine soluto
- 70
- Nec tergere sacras nec cessat lambere plantas
- Unguento flagrante fovens, sententia donec
- Lata Dei, quem ferre manum non paenitet umquam,
- Si nos paeniteat veterem quaesisse ruinam,
- 'Vade, fides, mulier, tua te salvavit ab omni'
- 75
- Dixisset', quodcumque mali gessisse videris:
- Utere pace mea'. magna est medicina fateri
- Quod nocet abscondi, quoniam sua vulnera nutrit
- Qui tegit et plagam trepidat nudare medenti.
- En polluta diu, modicum purgata recessit
- 80
- Per gemitum propriique lavans in gurgite fletus,
- Munda suis lacrimis redit et detersa capillis.
- Iamque Capharneae synagogam intraverat urbis
- Rite docens populos. quem cum vidisset iniquus
- Humano sub corde latens, clamore protervo
- 85
- Spiritus infremuit 'quid nobis et tibi?' dicens,
- 'Perdere nos heu Christe, venis? scio denique qui sis,
- Et sanctum cognosco Dei' nec plura locutus
- Imperio terrente tacet hominemque reliquit
- Pulsus et in vacuas fugiens evanuit auras.
- 90
- Sic etiam variis finem languoribus esse
- Fecit et exclusos semper reticere coegit
- Daemonas ac talem prohibet se pandere testem.
- Olim quippe ferox et nigrae mortis amator
- Ille nocens anguis, deiectus culmine caeli
- 95
- Cum pompis sociisque suis omnique nefandae
- Agmine militiae, Christum, quem noverat illic,
- Conspicit in terris, velamine carnis opertum,
- Et gemit esse homini Dominum virtutis amicum.
- Dumque Tyri transgressus iter, Sidonia rursus
- 100
- Arva legens, placidas Dominus calcaret harenas,
- Curavit gemino miserum spiramine clausum,
- Qui vocem non ore dabat, non aure trahebat,
- Sidereaeque manus ruptis penetralibus omnes
- Adtactu patuere fores, laetusque repente
- 105
- Audirique loquens meruitque audire loquentes.
- Tu quoque virtutis sensisti munus erilis
- Procumbens oculis, cuius in lumine Christus
- Expuit et speciem simulatae mortis ademit.
- Hinc maiora docens populos caelestia verum
- 110
- Se reserat sermone Deum turbasque frequentes,
- Quae nimis inruerant, cupiens vitare parumper
- Stagna petit parvaque sedens in Simonis alno,
- Litore sistentem firmabat ab aequore plebem.
- Et dictis iam finis erat; tunc altius actam
- 115
- In pelagus iubet ire ratem vastoque profundo
- Retia dimitti piscantia, quae nihil omnem
- Claudere per noctem vacuo potuere labore.
- Simon paret ovans et aquosis gentibus instans
- Linea claustra iacit tantumque inmanis apertos
- 120
- Implevit captura sinus, ut praeda redundans
- Turbaret geminas cumulato pisce carinas:
- Nam socia stic puppis erat: sic maxima saepe
- Gaudia non ferimus propensaque vota timemus;
- Quodque Deo facile est homines optare nec audent.
- 125
- Talibus insignis virtutibus ibat in urbem,
- Quae sit dicta Naim, populo vallatus ipimo
- Et grege discipulum, miserum cum comminus ecce
- Conspicit ecferri iuvenem gelidumque cadaver,
- Pluribus exsequiis et inani funere passum
- 130
- Triste ministerium, cuius sors invida matrem
- Iamdudum viduam gemina viduaverat urna.
- Nec remorata diu pietas, inimica doloris,
- Auxilium vitale tulit tactoque feretro
- 'Surge' ait 'o iuvenis'; parensque in tempore dicto
- 135
- Mortuus adsurgit, residensque loquensque revixit
- Atque comes genetricis abit: nam funere torpens
- Et licet amissae passus discrimina vitae,
- Non poterat famulus Domino clamante tacere
- Nec vita praesente mori. mox agmine verso
- 140
- Deponens trepidum recidivo tramite luctum,
- Candida felicem revocavit pompa parentem.
- Nec tibi parva salus Domino medicante, Maria,
- Multiplici laesum curavit vulnere sensum,
- Quam fera septenis rabies invaserat armis,
- 145
- Daemonico cuneata globo; sed squameus anguis
- Imperiosa sacri fugiens miracula verbi
- Corde tuo depulsus abit volucresque per auras
- In chaos infernae lapsus penetrale gehennae
- Septem ingens gyros, septena volumina traxit.
- 150
- Neve redundantem cumulato germine messem
- Exiguis Dominus sineret languere colonis,
- Discipulosque alios, quorum mens conscia recti
- Puraque simplicitas numero meritoque refulgens
- Aurea libra fuit, velut agnos praecipit inter
- 155
- Sanguineos properare lupos 'adsumite' dicens
- 'Iura potestatis, nullum metuatis ut hostem;
- Vipereasque minas et scorpion atque inimicae
- Omnia virtutis sensu calcate fideli:
- Nulla meis famulis feritas adversa nocebit.
- 160
- Nec tantum hoc gaudete, viri, quod spiritus ater
- Subiaceat vobis, quantum quod nomina vestra
- Scribat in aeterno caelestis littera libro'.
- Ius est quippe Dei vitam praeponere factis.
- Nam merito cessante bono miracula nil sunt,
- 165
- Quae faciunt plerumque mali, quibus arbiter orbis
- 'Nescio vos' dicturus erit, 'discedite cuncti
- Artifices scelerum, rebus qui semper iniquis
- Divinum simulastis opus'. sic tempore Moysi
- Carminibus quidam vanae Memphitis in oris
- 170
- Signa dabant non sponte Dei, sed imagine falsa
- Visibus humanis magicas tribuere figuras.
- Post Pharisaeorum cuiusdam principis intrat
- Clarificare domum, non escam sumere tantum,
- Ad quam tunc facili convenerat ille precatu.
- 175
- Hic homo perspicuo distentus ventre tumebat
- Plenus aquae gravidamque cutem suspenderat alvus,
- Inclusam paritura necem. Iam membra fluebant
- Adcrescente sinu, miserosque infusa per artus
- Turgida perflatum macies tenuaverat aegrum
- 180
- Inque uteri spatium totus convenerat hydrops.
- Non tulit hanc speciem mundi Pater, et sua transit
- Sabbata non curans, hominem curare paratus
- Quem voluit magis esse suum: nam sabbata propter
- Condita sunt hominem, non est homo sabbata propter.
- 185
- Tunc pius umentem siccata corporis unda
- Iussit abire luem: fluvidus mox viscera morbus
- Deserit et vacuae resident in pectore fibrae
- Carnalemque lacum pestis lymphata reliquit.
- Coeperat interea Dominus Galilaea per arva
- 190
- Transgrediens sancto quoddam pede tangere castrum.
- Hunc procul ut videre decem maculosa gerentes
- Leprosi portenta viri, quos corpore foedo
- Discolor obscenis turpabat poena figuris,
- 'Praeceptor, miserere, potes namque omnia, Iesu',
- 195
- Clamantes dixere simul: tunc flexa potestas,
- Quae numquam pietate vacat, clementior infit:
- 'Ite, sacerdotum conspectibus ora referte!'
- Cumque viam peterent, subito mundata vicissim
- Mirantur sua membra viri variumque tuentes
- 200
- Esse nihil sese pariter speculantur et omnes
- Explorant proprias alterno lumine formas.
- Ex quibus ut grates ageret pro munere tanto,
- Vix unus reduci conversus tramite planta
- Sternitur ad terram Dominum virtutis adorans
- 205
- Atque sacerdoti vero sua protulit ora.
- Denique pontificum princeps summusque sacerdos
- Quis, nisi Christus, adest? gemini libaminis auctor
- Ordine Melchisedech, cui dantur munera semper
- Quae sua sunt, fructus segitis et gaudia vitis.
- 210
- Cum residens caecus Timei filius illud
- Propter iter, Dominum per quod cognoverat ire,
- Vociferans crebro lumen clamore petisset
- Nec populo prohibente tacens, accedere iussus
- Ad Dominum palpante manu, visumque recepit
- 215
- Et nullo ducente redit. quam fortiter instat
- Inportuna fides! Quidquid res dura negarit,
- Sola frequens votis oratio praestat honestis.
- Unanimum panem sic ille petebat amicum,
- Qui foribus clausis per opaca silentia noctis
- 220
- Obnixeque diu confidenterque neganti
- Vocibus adsiduis precibusque extorsit anhelis.
- Praeteriensque viae Dominus loca Samaritanae
- Humanam flagrante sitim collegerat aestu,
- Fonsque perennis aquae, modicam desiderat undam,
- 225
- Ut biberet qua corpus erat. tunc accola gentis
- Stans mulier, parvum puteo quae traxerat haustum,
- Cum dare cunctatur periturae munera lymphae,
- Agnoscens propriam numeroso coniuge vitam,
- Orat inexhausti tribui sibi dona fluenti,
- 230
- Aeternam positura sitim, qua nemo carere
- Dignus erit, Domini nisi mersus gurgite Christi
- Percipiat placidas animae, non corporis undas.
- Dumque sui media residens testudine templi
- Ore tonans patrio directi ad pervia callis
- 235
- Errantem populum monitis convertit amicis,
- Ecce trahebatur magna stipante caterva
- Turpis adulterii mulier lapidanda reatu,
- Quam Pharisaea manus placido sub iudice sistens
- Cum damnare parat, plus liberat; omnibus illis
- 240
- Nam simul e turbis proprie sine crimine nullus
- Accusator erat, saxum qui missile primus
- Sumeret obscenae feriens contagia moechae.
- Nec poterat quisquam fistucam vellere parvam
- Ex oculo alterius, proprio qui lumine grandem
- 245
- Sciret inesse trabem. profugus sic ille recessit
- Impetus et clemens donat sententia culpam,
- Iam non peccandi sub condicione solutam.
- Nam vomitum quicumque suum canis ore relambit,
- Nec veterem studet hic veniam nec habere futuram,
- 250
- Huius damna tenens, huius conpendia perdens.
- Inde means genitum cernit considere caecum,
- Qui male praegnantis dilapsus ventre parentis
- In lucem sine luce ruit. tunc sanguinis ille
- Conditor humani mundique orientis origo,
- 255
- Inperfecta diu proprii non passus haberi
- Membra operis, natale lutum per claustra genarum
- Inliniens hominem veteri de semine supplet.
- Nec visum tamen ante capit, quam voce iubentis
- Accepta Domini Siloam venisset ad undam
- 260
- Et consanguinei tutus medicamine limi
- Pura oculos fovisset aqua. mox ergo gemellas
- Vultibus effulgent acies tandemque merentur
- Ignotum spectare diem. Cognoscite cuncti,
- Mystica quid doceant animos miracula nostros:
- 265
- Caeca sumus proles miserae de fetibus Evae,
- Portantes longo natas errore tenebras,
- Sed dignante Deo mortalem sumere formam
- Tegminis humani, facta est ex virgine nobis
- Terra salutaris, quae fontibus abluta sacris
- 270
- Clara renascentis reserat spiramina lucis.
- Bethaniaeque solum repetens intrarat: ibique
- Lazarus occidua tumulatus sorte iacebat
- Iam quarto sine luce die claususque sepulchri
- Marmore corruptum tabo exalabat odorem.
- 275
- Flebant germanae, flebat populatio praesens,
- Flebat et Omnipotens, sed corpore, non deitate,
- Exanimosque artus illa pro parte dolebat,
- Qua moriturus erat; lacrimis implevit amicum,
- Maiestate Deum. quid credere, Martha, moraris?
- 280
- Quidve, Maria, gemis? Christum dubitatis, an unum
- Possit ab infernis hominem revocare cavernis,
- Qui dabit innumeras post funera surgere turbas?
- Ergo ubi clamantis Domini sonuit tuba dicens:
- 'Lazare, perge foras!', magno concussa pavore
- 285
- Tartara dissiliunt, herebi patuere recessus,
- Et tremuit letale chaos, mortisque profundae
- Lex perit atque anima proprias repente medullas
- Cernitur ante oculos vivens adstare cadaver.
- Postque sepulchralem tamquam recreatus honorem
- 290
- Ipse sibi moriens et postumus extat et heres.
- Utque caduca vagi contemnens culmina saecli
- Monstraret se rite Deum, non curribus altis,
- Qui pompae mortalis honor, rapidisque quadrigis
- Pulvereum sulcavit iter nec terga frementis
- 295
- Ardua pressit equi, faleris qui pictus et ostro
- Ora cruentatum mandentia concutit aurum,
- Sed lento potius gestamine vilis aselli
- Rectori suffecit honos, levis ungula cuius
- Ut tanto sessore decus mirabile portans
- 300
- Nobilior sub fasce foret, non illius inpar,
- Qui patulo Christum licet in praesepe iacentem
- Agnovit tamen esse Deum. plebs omnis adorans
- In solido molles subiecit tramite vestes.
- Dicite, gentiles populi, cui gloria regi
- 305
- Talis in orbe fuit? Cui palmis compta vel umquam
- Frondibus arboreis laudem caelestibus ymnis
- Obvia turba dedit? Domino nisi cum patre Christo,
- Qui regit aetherium princeps in principe regnum.
- <Cui Sanctus semper conregnat Spiritus aeque.>
Christian Latin | The Latin Library | The Classics Homepage |