Qua penetrat fossor terrae caeca antra, metallo

Foecunda informi, rudibusque nitentia venis;

Dum stupet occultas gazas, nummosque futuros,

Eruit argenti latices, nitidumque liquorem;

Qui nullo effusus prodit vestigia tractu,

Nec terram signo revolubilis imprimit udo,

Sed fractus sparsim in globulos formam usque rotundam

Servat, et in teretes lapsans se colligit orbes.

Incertum qua sit natura, an negiligat ultra

10

Perficier, jubar et maturus inutile temnat;

An potius solis vis imperfecta relinquat

Argentum male coctum, divitiasque fluentes:

Quisquid erit, magno se jactat nobilis usu;

Nec deus effulsit magis aspectabilis olim,

Dum Danaen flavo circum pretiosus amictu

Ambiit, et, gratam suadente libidine formam,

Depluit irriguo liquefactum numen in auro.

Quin age, sume tubum fragilem, cui densior aer

Exclusus; fundo vitri subsidat in imo

20

Argenti stagnum; ut pluvia impendente metallum

Mobile descendat, vel contra, ubi postulat aestus,

Prodeat hinc liquor emergens, et rursus inane

Occupet ascensu, tubulumque excurrat in omnem.

Jam coeli faciem tempestatesque futuras

Conscia lympha monet, brumamque et frigora narrat.

Nam quoties liquor insurgit, vitreoque canali

Sublatum nequeunt ripae cohibere priores;

Tum laetos sperare dies licet, arva fatentur

aestantem, et large diffuso lumine rident.

30

Sin sese immodicum attollens argenteus humor,

Et nimium oppressus, contendat ad ardua vitri,

Jam sitiunt herbae, jam succos flamma feraces

Excoquit, et languent consumto prata virore.

Cum vero tenues nebulas spiracula terrae

Fundunt, et madidi fluitant super aequora fumi,

Pabula venturae pluviae; tum fusile pondus

Inferiora petit; nec certior ardea caelos

Indicat humentes, medias quando aetheris oras

Tranando, crassa fruitur sublimius aura,

40

Discutit et madidis rorantia nubila pennis.

Nunc guttae agglomerant, dispersas frigora stipant

Particulas, rarusque in nimbum cogitur humor:

Prata virent, segetem foecundis imbribus aether

Irrigat, et bibulae radici alimenta ministrat.

Quin ubi plus aequo descendens uda metalli

Fundum amat, impatiens pluviae, metuensque procellam,

Agricolae caveant; non hoc impune colonus

Aspicit; ostendet mox foeta vaporibus aura

Collectas hyemes, tempestatemque sonoram.

50

At licet Argentum mole incumbente levatum

Subsidat, penitusque imo se condat in alveo,

Caetera quaeque tument; eversis flumina ripis

Expatiata ruunt, spumantibus aestuat undis

Diluvium, rapidique effusa licentia ponti.

Nulla tacet secreta poli mirabile vitrum

Quin varios coeli vultus et tempora prodit,

Ante refert, quando tenui velamine tutus

Incedes, quando sperabis frigidus ignem.

Augurio hoc fretus, quanquam atri nubila coeli

60

Dirumpunt, obscura diem, pluviasque minantur;

Machina si neget, et sudum promittat apertum,

Audax carpat iter nimbo pendente viator;

Nec metuens imbrem, poscentes messor aristas

Prosternat: terrae jam bruma incumbit inermis,

Frigoraque haud nocitura cadunt, feriuntque paratos.